Chelsea - Manchester UnitedInter Milan - Schalke 04
Real Madrid - Tottenham Hotspur
Barcelona - Shakhtar Donetsk
Barcelona - Shakhtar Donetsk
18/03/2011
16/03/2011
τα αποτελέσματα της ραδιενέργειας
Καίσιο-137 και ιώδιο-131 είναι τα ραδιενεργά υλικά που έχουν διαρρεύσει μέχρι στιγμής από το ατύχημα του πυρηνικού εργοστασίου στην Φουκουσίμα της Ιαπωνίας, αναφέρει Το Βήμα Οnline.
Ανεξάρτητα πάντως από το είδος του ραδιενεργού στοιχείου, η έκθεση στην ιονίζουσα ακτινοβολία έχει σοβαρές επιδράσεις στην ανθρώπινη φυσιολογία. Ειδικότερα, η ιονίζουσα ακτινοβολία διασπά τους χημικούς δεσμούς σε μόρια (DNA, πρωτεΐνες) των κυττάρων μας.
Ο οργανισμός μας ανταποκρίνεται στην πρόκληση θέτοντας σε λειτουργία τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης που διαθέτει. Ωστόσο, όταν η επίθεση που έχει δεχθεί είναι ισχυρή (μεγάλη δόση ακτινοβολίας) και διασκορπισμένη σε ολόκληρο το σώμα (σε αντίθεση με την θεραπευτική ακτινοβολία που είναι πάντοτε εντοπισμένη), οι μηχανισμοί επιδιόρθωσης δεν μπορούν να αν
τεπεξέλθουν.
Ιστοί και κυτταρικοί τύποι που πολλαπλασιάζονται έντονα, είναι αυτοί που πλήττονται περισσότερο από την ιονίζουσα ακτινοβολία. Μεταξύ αυτών είναι τα αιμοποιητικά κύτταρα του μυελού των οστών, αλλά και τα επιθηλιακά κύτταρα του γαστρεντερικού συστήματος.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η ναυτία και οι εμετοί είναι τα πρώτα συμπτώματα της έκθεσης σε ραδιενέργεια, ακολουθούμενα από διάρροιες πυρετό και πονοκεφάλους. Ισχυρές δόσεις ακτινοβολίας οδηγούν σε πολυοργανική ανεπάρκεια και θάνατο.
Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις, η ιονίζουσα ακτινοβολία έχει και μακροπρόθεσμες συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι μεταλλάξεις που υφίσταται το DNA από την ακτινοβολία, οδηγούν σε εμφάνιση καρκίνου. Καθώς το DNA είναι το υλικό που κληροδοτείται από τη μια γενιά στην επόμενη, οι επιπτώσεις της έκθεσης σε ραδιενέργεια συχνά διαπιστώνονται και σε απογόνους των θυμάτων.
Τα ισότοπα της Φουκουσίμα
Το καίσιο-137 είναι διαλυτό στο νερό και ιδιαίτερα τοξικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Αν και ο χρόνος ημιζωής του θεωρείται σχετικά μικρός (περίπου 70 ημέρες), πειράματα σε σκύλους έδειξαν ότι μια δόση της τάξεως των 44 μικρογραμμαρίων ραδιενεργού καισίου ανά κιλό επέφερε τον θάνατο σε διάστημα 3 εβδομάδων.
Αντίδοτο στο ραδιενεργό καίσιο, το οποίο κατανέμεται ομοιόμορφα στον οργανισμό με κάπως αυξημένες συγκεντρώσεις στο μυϊκό σύστημα, είναι το κυανούν της Πρωσσίας ή Πρωσσικό μπλέ. Πρόκειται για μια συνθετική χρωστική η οποία συνδέεται μαζί του και επιταχύνει την αποβολή του από τον οργανισμό. H Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (Food and Drug Administration, FDA) έχει εγκρίνει κάψουλες των 500 χιλιοστογραμμαρίων υψηλής καθαρότητας της χρωστικής για τη συγκεκριμένη χρήση.
Το ιώδιο-131 έχει πολύ μικρό χρόνο ημιζωής (μια εβδομάδα) αλλά είναι ιδιαίτερα τοξικό καθώς ο οργανισμός το συγκεντρώνει όλο στον θυρεοειδή. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τα κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδούς αυξήθηκαν δραματικά μεταξύ των ατόμων που εκτέθηκαν στην ραδιενέργεια του Τσέρνομπιλ.
Προκειμένου να προστατευτεί κανείς από το ραδιενεργό ιώδιο θα πρέπει να λάβει προληπτικά ιωδιούχο κάλιο (υπάρχει σε μορφή χαπιού ή σε διάλυμα). Το σκεπτικό αυτής της πρακτικής είναι πως ένας θυρεοειδής κορεσμένος σε ιώδιο δεν θα απορροφήσει το ραδιενεργό ισότοπο. Η πείρα έδειξε ότι η εν λόγω πρακτική δουλεύει: η προληπτική χορήγηση ιωδιούχου καλίου στην Πολωνία μετά το ατύχημα του Τσέρνομπιλ, κράτησε τα κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδούς στα φυσιολογικά επίπεδα.
Σύμφωνα με τις ιαπωνικές αρχές, δεν έχει υπάρξει διαρροή άλλων ραδιενεργών ισοτόπων και τα χειρότερα έχουν προς το παρόν αποφευχθεί. Παραδείγματος χάριν, μια διαρροή πλουτωνίου-239 δεν θα αύξανε απλώς τους καρκίνους του πνεύμονα στο άμεσο σχετικά μέλλον αλλά οι επιπτώσεις του θα ήταν ανυπολόγιστες καθώς έχει χρόνο ημιζωής 24.000 χρόνια…
Νεάτερνταλ στην Πίνδο
Συνεχίστηκε με επιτυχία και το 2010 το Αρχαιολογικό Πρόγραμμα του Α.Π.Θ. στο ΒΔ ορεινό τμήμα του Ν. Γρεβενών στην Πίνδο και πιο συγκεκριμένα η επιτόπια έρευνα στην περιοχή της Σαμαρίνας.
Πρόκειται για τη συνέχεια μιας αρχαιολογικής επιφανειακής έρευνας που ξεκίνησε το 2003 στην Πίνδο, και συγκεκριμένα σε περιοχές ιδιαίτερα πλούσιες σε εγκαταστάσεις της Μέσης Παλαιολιθικής. Τέτοιες εγκαταστάσεις, που χρονολογούνται πριν 50.000 χρόνια, σηματοδοτούν την παρουσία των τελευταίων κυνηγετικών ομ
άδων Νεάντερταλ στη Νότια Βαλκανική, ίσως λίγο πριν την άφιξη των πρώτων ανατομικά μοντέρνων ανθρώπων (homo sapiens).
Η έρευνα στην Πίνδο επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά ότι οι παλαιολιθικοί κυνηγοί τροφοσυλλέκτες στην περιοχή αυτή της Ελλάδας προτιμούσαν να μετακινηθούν μέσω παλαιών κοιλάδων απορροής ή αλπικών πλαγιών που το υψόμετρό τους είναι εντυπωσιακό και ξεπερνά πολύ συχνά τα 2.100 μ. Η ανασκαφική έρευνα που έχει προγραμματιστεί για το 2011 στους παραπάνω χώρους αναμένεται να τεκμηριώσει αρχαιολογικά τις δραστηριότητες των ομάδων αυτών με τον εντοπισμό στρωματογραφημένων αρχαιολογικών ακολουθιών.
Από τα πιο σημαντικά και ενδιαφέροντα ευρήματα του 2010 ήταν ο εντοπισμός για πρώτη φορά δύο εξαιρετικά πλούσιων ανοικτών παλαιολιθικών εγκαταστάσεων κυνηγών και τροφοσυλλεκτών στην ορεινή Πίνδο, σε υψόμετρο πάνω από τα 1700 μ . Σε κάθε θέση έχουν εντοπιστεί επιφανειακά εκατοντάδες λίθινα ευρήματα ηλικίας 50.000 - 12.000 ετών. Αντίστοιχες ορεινές θέσεις με ευρήματα της Μέσης Παλαιολιθικής στη ΝΑ Ευρώπη είναι εξαιρετικά σπάνιες και πάντοτε απαντώνται σε υψόμετρα κάτω από τα 1500 μ.
Η κορυφογραμμή της Σαμαρίνας, ο ορεινός όγκος "γκουργκούλια" και τα περάσματα του Σμόλικα, σε υψόμετρα πάνω από τα 1700 μ, υπήρξαν για άλλη μια χρονιά αντικείμενο πετυχημένων επιφανειακών ερευνών.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε το 2010 στη μελέτη της δυναμικής του περιβάλλοντος και του τοπίου διαχρονικά, σε σχέση α) με την παρουσία των ορεινών κατασκηνώσεων στην Πίνδο – παλαιολιθικών αλλά και μεταγενέστερων – και β) με την κάθε είδους δραστηριότητα στο χώρο και το χρόνο η οποία κατά τα τελευταία 50.000 χρόνια μετέτρεψε το φυσικό ορεινό τοπίο της Πίνδου σε ανθρωπογενές.
Πρόκειται για μια "αρχαιολογία" της ορεινής Ελλάδας που μέσα από την πρωτοποριακή έρευνα αυτή του ΑΠΘ στην Πίνδο προσφέρει νέα θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία για την τεκμηρίωση και κατανόηση της ανθρώπινης παρουσίας και ιστορίας των ορεινών και αλπικών περιοχών της χώρας.
14/03/2011
Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Αϊνστάιν αλλά έγιναν και...
Σαν σημερα 14 Μαρτιου:
1900 ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Μακ Κίνλεϊ υπογράφει νόμο, με τον οποίο συνδέει την αξία του αμερικανικού δολαρίου, με την αξία του χρυσού.
1903 στις Η.Π.Α., η Γερουσία επικυρώνει τη Συνθήκη Χέι-Χέραν, που δίνει στην Αμερική το δικαίωμα κατασκευής της Διώρυγας του Παναμά. Αργότερα η Κολομβιανή Γερουσία θα απορρίψει την εν λόγω συνθήκη.
1912 ο βασιλιάς της Ιταλίας Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ τραυματίζεται σοβαρά σε απόπειρα εναντίον του.
1915 ενώ μαίνεται ο πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, το Βασιλικό Ναυτικό της Βρετανίας βυθίζει το γερμανικό πολεμικό πλοίο "Δρέσδη", λίγο έξω από τις ακτές της Χιλής.
1929 στη Μαδρίτη της Ισπανίας, 70.000 άτομα διαδηλώνουν υπέρ του καθεστώτος ντε Ριβιέρα.
1932 ο δημοσιογράφος Πιτ Πάρκερ παραγματοποιεί στις Η.Π.Α.την πρώτη ολοκληρωμένη ραδιοφωνική αναμετάδοση αγώνα χόκεϊ.
1944 η ΕΣΣΔ αναγνώρισε την κυβέρνηση του Μπαντόλιο στην Ιταλία.
1948 το κογκρέσο των Η.Π.Α. ψηφίζει το σχέδιο Μάρσαλ.
1949 διακόπτει απότομα τις εκπομπές του ο ραδιοφωνικός σταθμός των ανταρτών, που ήταν εγκατεστημένος στη Γιουγκοσλαβία.
1951 στην Κορέα, τα στρατεύματα του ΟΗΕ ανακαταλαμβάνουν τη Σεούλ χωρίς να δοθεί μάχη.
1948 το κογκρέσο των Η.Π.Α. ψηφίζει το σχέδιο Μάρσαλ.
1949 διακόπτει απότομα τις εκπομπές του ο ραδιοφωνικός σταθμός των ανταρτών, που ήταν εγκατεστημένος στη Γιουγκοσλαβία.
1951 στην Κορέα, τα στρατεύματα του ΟΗΕ ανακαταλαμβάνουν τη Σεούλ χωρίς να δοθεί μάχη.
1959 στην Ιταλία, ο Αλντο Μόρο εκλέγεται επικεφαλής του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.
1960 πραγματοποιείται για πρώτη φορά συνάντηση μεταξύ αρχηγών της Δυτικής Γερμανίας και του Ισραήλ.
1962 στη Γενεύη, αρχίζουν και πάλι οι συζητήσεις για τον αφοπλισμό.
1964 ο Τζακ Ρούμπι καταδικάζεται από την αμερικανική δικαιοσύνη σε θάνατο στην ηλεκτρική καρέκλα, για το φόνο του Λη Χάρβεϋ Όσβαλντ, του φερόμενου ως υπόπτου για τη δολοφονία του Προέδρου Τζον Κένεντυ. Πρόκειται για την πρώτη ετυμηγορία ενόρκων, που μεταδόθηκε τηλεοπτικά.
1965 εγκαινιάζεται η νέα λαχαναγορά στου Ρέντη.
1969 η 21η Απριλίου καθιερώνεται ως εθνική επέτειος.
1971 στις Η.Π.Α., ο γερουσιαστής Κένεντι εκτιμά ότι μόνο κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, του 1970 σκοτώθηκαν 25.000 άμαχοι Βιετναμέζοι.
1972 στην Ιταλία, έκρηξη βόμβας σκοτώνει τον εκδότη Τζιαντζιάκομο Φελτρινέλι.
1980 στη Βαρσοβία, 87 άτομα σκοτώνονται σε συντριβή πολωνικού αεροπλάνου, μεταξύ των οποίων και 22 Αμερικανοί πυγμάχοι.
1981 στη Συρία, αεροπειρατές πακιστανικού επιβατικού αεροπλάνου παραδίνονται μετά από 13 μέρες κατάληψης.
1983 τα μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγικών Χωρών (ΟΠΕΚ) συμφωνούν να μειώσουν την τιμή του πετρελαίου.
1989 η Ρεάλ Μαδρίτης κατακτά το Κύπελλο Κυπελλούχων στο μπάσκετ νικώντας τη Σναϊντέρο Κασέρτα με 117-113, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Ο Ντράζεν Πέτροβιτς σκοράρει για τη Ρεάλ 62 πόντους και ο Όσκαρ Σμιντ 44 για την Κασέρτα. Το παιχνίδι διαιτήτευσε ο Κώστας Ρήγος.
1991 έξι Ιρλανδοί, που είχαν κατηγορηθεί εσφαλμένα για τη βομβιστική επίθεση σε παμπ στο Μπέρμιγχαμ στη Βρετανία, το 1974, ελευθερώνονται μετά από 16 χρόνια στη φυλακή. Πρόκειται για τους "Έξι του Μπέρμιγχαμ", την πολύκροτη υπόθεση που έθεσε σοβαρά ερωτηματικά γύρω από τη λειτουργία της βρετανικής αστυνομίας και δικαιοσύνης.
1992 η εφημερίδα «Πράβντα», κάποτε όργανο του κομουνιστικού κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, αναστέλλει την κυκλοφορία της.
1993 83.000 παιδιά πεθαίνουν στο Ιράκ από την έναρξη του εμπάργκο του ΟΗΕ, το οποίο δημιούργησε φοβερή έλλειψη φαρμάκων και βασικών ειδών διατροφής.
1994 ο Καναδός Υπουργός Εξωτερικών διαβεβαιώνει εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας, ότι ο Καναδάς δεν θα αναγνωρίσει τα Σκόπια όσο αυτά επιδεικνύουν αδιαλλαξία.
1995 τους 23 φτάνουν τα θύματα των διαδηλώσεων στην Τουρκία, οι οποίες επεκτείνονται στην Αγκυρα, την Προύσα και τη Σμύρνη.
1996 ο Γάλλος πρέσβης απονέμει στον Μίκη Θεοδωράκη το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής, την ανώτατη διάκριση που μπορεί να δώσει το γαλλικό κράτος.
1998 Ο Κώστας Σημίτης δήλωνει υποτίμηση της δραχμής κατά 14% και η Ε.Ε εγκρίνει ομόφωνα την είσοδο του ελληνικού εθνικού νομίσματος στον Μηχανισμό Στήριξης Ισοτιμιών, ανοίγοντας το δρόμο για την είσοδο της χώρας στο ευρώ.
Γεννήσεις:
1879 γεννιέται ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, φυσικός, που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ, το 1921. Το 1905 δημοσίευσε το πρώτο μέρος της Θεωρίας της Σχετικότητας, που συμπλήρωσε το 1915. Το 1932 μετανάστευσε στην Αμερική, όπου από το 1941 εργάστηκε για την κατασκευή της ατομικής βόμβας. Πέθανε στη Νέα Υόρκη στις 18 Απριλίου 1955.
1920 γεννιέται ο Χανκ Κέτσαμ ο δημοφιλής κομίστας και "πατέρας" του "Ντένις του Τρομερού". Πέθανε το 2001.
1923 γεννιέται η Αμερικανίδα φωτογράφος Νταϊάν Έρμπους.
1947 γεννιέται ο Αμερικανός κωμικός και ηθοποιός Μπίλι Κρίσταλ.
Θανάτοι:
1883 πεθαίνει στο Λονδίνο ο Καρλ Μαρξ, Γερμανός, πολιτικός θεωρητικός, οικονομολόγος, κοινωνιολόγος και φιλόσοφος, ιδρυτής του επιστημονικού σοσιαλισμού, συγγραφέας του «Κεφαλαίου» και δημιουργός, της 1ης Διεθνούς. Γεννήθηκε στις 5 Μαίου 1818.
1938 εκτελείται ο Νικολάι Μπουχάριν, θεωρητικός του Μαρξισμού και θύμα του σταλινισμού. Η δίκη του είχε προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον. Είχε γεννηθεί το 1888.
1957 στην Κύπρο, εκτελείται δια απαγχονισμού από τους άγγλους ο μαθητής Γυμνασίου Ευαγόρας Παλλικαρίδης.
1975 πεθαίνει η Αμερικανίδα ηθοποιός Σούζαν Χέιγουορντ, που είχε τιμηθεί με Όσκαρ ερμηνείας το 1958.
1997 πεθαίνει ο σκηνοθέτης Φρεντ Ζινεμαν.
http://www.erepublik.com/en/article/-1-1710768/1/20
1900 ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Μακ Κίνλεϊ υπογράφει νόμο, με τον οποίο συνδέει την αξία του αμερικανικού δολαρίου, με την αξία του χρυσού.
1903 στις Η.Π.Α., η Γερουσία επικυρώνει τη Συνθήκη Χέι-Χέραν, που δίνει στην Αμερική το δικαίωμα κατασκευής της Διώρυγας του Παναμά. Αργότερα η Κολομβιανή Γερουσία θα απορρίψει την εν λόγω συνθήκη.
1912 ο βασιλιάς της Ιταλίας Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ τραυματίζεται σοβαρά σε απόπειρα εναντίον του.
1915 ενώ μαίνεται ο πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, το Βασιλικό Ναυτικό της Βρετανίας βυθίζει το γερμανικό πολεμικό πλοίο "Δρέσδη", λίγο έξω από τις ακτές της Χιλής.
1929 στη Μαδρίτη της Ισπανίας, 70.000 άτομα διαδηλώνουν υπέρ του καθεστώτος ντε Ριβιέρα.
1932 ο δημοσιογράφος Πιτ Πάρκερ παραγματοποιεί στις Η.Π.Α.την πρώτη ολοκληρωμένη ραδιοφωνική αναμετάδοση αγώνα χόκεϊ.
1944 η ΕΣΣΔ αναγνώρισε την κυβέρνηση του Μπαντόλιο στην Ιταλία.
1948 το κογκρέσο των Η.Π.Α. ψηφίζει το σχέδιο Μάρσαλ.
1949 διακόπτει απότομα τις εκπομπές του ο ραδιοφωνικός σταθμός των ανταρτών, που ήταν εγκατεστημένος στη Γιουγκοσλαβία.
1951 στην Κορέα, τα στρατεύματα του ΟΗΕ ανακαταλαμβάνουν τη Σεούλ χωρίς να δοθεί μάχη.
1948 το κογκρέσο των Η.Π.Α. ψηφίζει το σχέδιο Μάρσαλ.
1949 διακόπτει απότομα τις εκπομπές του ο ραδιοφωνικός σταθμός των ανταρτών, που ήταν εγκατεστημένος στη Γιουγκοσλαβία.
1951 στην Κορέα, τα στρατεύματα του ΟΗΕ ανακαταλαμβάνουν τη Σεούλ χωρίς να δοθεί μάχη.
1959 στην Ιταλία, ο Αλντο Μόρο εκλέγεται επικεφαλής του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.
1960 πραγματοποιείται για πρώτη φορά συνάντηση μεταξύ αρχηγών της Δυτικής Γερμανίας και του Ισραήλ.
1962 στη Γενεύη, αρχίζουν και πάλι οι συζητήσεις για τον αφοπλισμό.
1964 ο Τζακ Ρούμπι καταδικάζεται από την αμερικανική δικαιοσύνη σε θάνατο στην ηλεκτρική καρέκλα, για το φόνο του Λη Χάρβεϋ Όσβαλντ, του φερόμενου ως υπόπτου για τη δολοφονία του Προέδρου Τζον Κένεντυ. Πρόκειται για την πρώτη ετυμηγορία ενόρκων, που μεταδόθηκε τηλεοπτικά.
1965 εγκαινιάζεται η νέα λαχαναγορά στου Ρέντη.
1969 η 21η Απριλίου καθιερώνεται ως εθνική επέτειος.
1971 στις Η.Π.Α., ο γερουσιαστής Κένεντι εκτιμά ότι μόνο κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, του 1970 σκοτώθηκαν 25.000 άμαχοι Βιετναμέζοι.
1972 στην Ιταλία, έκρηξη βόμβας σκοτώνει τον εκδότη Τζιαντζιάκομο Φελτρινέλι.
1980 στη Βαρσοβία, 87 άτομα σκοτώνονται σε συντριβή πολωνικού αεροπλάνου, μεταξύ των οποίων και 22 Αμερικανοί πυγμάχοι.
1981 στη Συρία, αεροπειρατές πακιστανικού επιβατικού αεροπλάνου παραδίνονται μετά από 13 μέρες κατάληψης.
1983 τα μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγικών Χωρών (ΟΠΕΚ) συμφωνούν να μειώσουν την τιμή του πετρελαίου.
1989 η Ρεάλ Μαδρίτης κατακτά το Κύπελλο Κυπελλούχων στο μπάσκετ νικώντας τη Σναϊντέρο Κασέρτα με 117-113, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Ο Ντράζεν Πέτροβιτς σκοράρει για τη Ρεάλ 62 πόντους και ο Όσκαρ Σμιντ 44 για την Κασέρτα. Το παιχνίδι διαιτήτευσε ο Κώστας Ρήγος.
1991 έξι Ιρλανδοί, που είχαν κατηγορηθεί εσφαλμένα για τη βομβιστική επίθεση σε παμπ στο Μπέρμιγχαμ στη Βρετανία, το 1974, ελευθερώνονται μετά από 16 χρόνια στη φυλακή. Πρόκειται για τους "Έξι του Μπέρμιγχαμ", την πολύκροτη υπόθεση που έθεσε σοβαρά ερωτηματικά γύρω από τη λειτουργία της βρετανικής αστυνομίας και δικαιοσύνης.
1992 η εφημερίδα «Πράβντα», κάποτε όργανο του κομουνιστικού κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, αναστέλλει την κυκλοφορία της.
1993 83.000 παιδιά πεθαίνουν στο Ιράκ από την έναρξη του εμπάργκο του ΟΗΕ, το οποίο δημιούργησε φοβερή έλλειψη φαρμάκων και βασικών ειδών διατροφής.
1994 ο Καναδός Υπουργός Εξωτερικών διαβεβαιώνει εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας, ότι ο Καναδάς δεν θα αναγνωρίσει τα Σκόπια όσο αυτά επιδεικνύουν αδιαλλαξία.
1995 τους 23 φτάνουν τα θύματα των διαδηλώσεων στην Τουρκία, οι οποίες επεκτείνονται στην Αγκυρα, την Προύσα και τη Σμύρνη.
1996 ο Γάλλος πρέσβης απονέμει στον Μίκη Θεοδωράκη το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής, την ανώτατη διάκριση που μπορεί να δώσει το γαλλικό κράτος.
1998 Ο Κώστας Σημίτης δήλωνει υποτίμηση της δραχμής κατά 14% και η Ε.Ε εγκρίνει ομόφωνα την είσοδο του ελληνικού εθνικού νομίσματος στον Μηχανισμό Στήριξης Ισοτιμιών, ανοίγοντας το δρόμο για την είσοδο της χώρας στο ευρώ.
Γεννήσεις:
1879 γεννιέται ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, φυσικός, που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ, το 1921. Το 1905 δημοσίευσε το πρώτο μέρος της Θεωρίας της Σχετικότητας, που συμπλήρωσε το 1915. Το 1932 μετανάστευσε στην Αμερική, όπου από το 1941 εργάστηκε για την κατασκευή της ατομικής βόμβας. Πέθανε στη Νέα Υόρκη στις 18 Απριλίου 1955.
1920 γεννιέται ο Χανκ Κέτσαμ ο δημοφιλής κομίστας και "πατέρας" του "Ντένις του Τρομερού". Πέθανε το 2001.
1923 γεννιέται η Αμερικανίδα φωτογράφος Νταϊάν Έρμπους.
1947 γεννιέται ο Αμερικανός κωμικός και ηθοποιός Μπίλι Κρίσταλ.
Θανάτοι:
1883 πεθαίνει στο Λονδίνο ο Καρλ Μαρξ, Γερμανός, πολιτικός θεωρητικός, οικονομολόγος, κοινωνιολόγος και φιλόσοφος, ιδρυτής του επιστημονικού σοσιαλισμού, συγγραφέας του «Κεφαλαίου» και δημιουργός, της 1ης Διεθνούς. Γεννήθηκε στις 5 Μαίου 1818.
1938 εκτελείται ο Νικολάι Μπουχάριν, θεωρητικός του Μαρξισμού και θύμα του σταλινισμού. Η δίκη του είχε προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον. Είχε γεννηθεί το 1888.
1957 στην Κύπρο, εκτελείται δια απαγχονισμού από τους άγγλους ο μαθητής Γυμνασίου Ευαγόρας Παλλικαρίδης.
1975 πεθαίνει η Αμερικανίδα ηθοποιός Σούζαν Χέιγουορντ, που είχε τιμηθεί με Όσκαρ ερμηνείας το 1958.
1997 πεθαίνει ο σκηνοθέτης Φρεντ Ζινεμαν.
http://www.erepublik.com/en/article/-1-1710768/1/20
Γεύσεις Αρχαίων
Αν καλούσαμε στις μέρες μας σ' ένα γεύμα κάποιους αρχαίους Έλληνες όπως τον... Ηρόδοτο, τον Ηρακλή ή τον Αριστοφάνη, σίγουρα θα τους τρομάζαμε με τον πλούτο και την ποικιλία των εδεσμάτων που θα τους προσφέραμε. Εξαιτίας του ότι δεκάδες από τις σημερινές τροφές ήταν εντελώς άγνωστες στους αρχαίους Έλληνες, όπως η πατάτα λ.χ. από τα βασικότερα είδη της σημερινής διατροφής έγινε γνωστή στους Ευρωπαίους το 1530 και οι Έλληνες γεύτηκαν τη νοστι
μιά της 300 χρόνια αργότερα, το 1832. Άγνωστα επίσης ήταν στους προγόνους μας και γενικά στους Μεσογειακούς λαούς, το ρύζι, η ζάχαρη, το καλαμπόκι, ο καφές, οι ντομάτες και τα ζαρζαβατικά (μελιτζάνες, πιπεριές, μπάμιες) τα πορτοκάλια και τα λεμόνια, το κακάο και διάφορα μπαχαρικά, τα ποικίλα ποτά, ακόμη και το ούζο- αφού φαίνεται να αγνοούσαν τον τρόπο της απόσταξης- τα ζυμαρικά, και ένα πλήθος από διάφορα αγαθά, που κατακλύζουν σήμερα τις αγορές μας. Αλλά, παρ' όλες τις ελλείψεις τόσων βασικών αγαθών, οι αρχαίοι Έλληνες ήταν καλοφαγάδες. Στα συμπόσιά τους τα τραπέζια ήταν βαρυφορτωμένα και το κρασί έρεε άφθονο. Σ' ένα πλούσιο δείπνο (περίπου τον 5ο π.Χ. αιώνα) μπορούσε κανείς να δει τυρί της Αχαΐας, σύκα και μέλι της Αττικής, «αίθοπα οίνο» από τη Χίο και τη Λέσβο, θαλασσινά από τις πλούσιες ακτές της Εύβοιας, δαμάσκηνα από τη Δαμασκό της Συρίας, κριθαρένιο ψωμί από την Πύλο, φάβα ή ζωμό από μπιζέλια, τηγανίτες βουτηγμένες στο λάδι και γαρνιρισμένες με μέλι, τυρί αλογίσιο, που έτρωγαν μόνο οι «πολεμοχαρείς», βραστούς βολβούς, ραπάνια για να φεύγει το μεθύσι και βέβαια τις πίτες της Αθήνας, καύχημα της πόλης, παραγεμισμένες με τυρί, μέλι και διάφορα «νωγαλεύματα». Όλα αυτά τα εδέσματα της Αρχαίας Ελλάδας και ο «τρόπος» διατροφής των αρχαίων Ελλήνων προσελκύουν αρκετούς ανθρώπους της εποχής μας να αναζητούν λεπτομέρειες για την καθημερινή ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Λιτοδίαιτοι και Καλοφαγάδες Αν και υπήρχαν κάποιοι Έλληνες που στα συμπόσιά τους και γενικότερα η τροφή τους αποτελούνταν από ποικίλα εδέσματα, η Αθήνα και γενικότερα η Αρχαία Ελλάδα αντιμετώπιζε πάντα ένα μεγάλο πρόβλημα: την φτώχεια, η οποία είχε γίνει παντοτινός σύντροφος των Αρχαίων Ελλήνων. Το άγονο έδαφος της Ελλάδας, η δυσκολία στις συγκοινωνίες και βέβαια οι πολύχρονοι πόλεμοι είχαν όπως ήταν φυσικό μεγάλη επίπτωση και στη διατροφή των αρχαίων. Σ' αυτό συντελούσε και η περιορισμένη παραγωγή της ελληνικής γης. Η Αττική ήταν πολύ «λεπτόγεως» (άπαχη γη) και εξαιτίας του μεγάλου προβλήματος του νερού η παραγωγή της ήταν αρκετά μικρή. Τα κύρια γεωργικά προϊόντα της αρχαίας Ελλάδας ήταν το κριθάρι, το σιτάρι, το κρασί, το λάδι και οι ελιές. Στην Αττική έβγαινε επίσης μέλι και σύκα που ήταν το πιο εκλεκτό φρούτο για τους αρχαίους. Το λάδι το χρησιμοποιούσαν όχι μόνο για τα φαγητά τους, αλλά και για το φωτισμό, για την παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών και ήταν απαραίτητο για τους αθλητές, που το άλειφαν στα κορμιά τους στις παλαίστρες. Οι Αθηναίοι ήταν οι διασημότεροι για την ολιγοφαγία τους, γι' αυτό βγήκε και η έκφραση «αττικηρώς ζην». Γενικά όμως οι αρχαίοι ήταν λιτοδίαιτοι, γι' αυτό και είχαν αυτοχριστεί «μικροτράπεζοι» και «φυλλοτρώγες». Ο πολύτιμος άρτος των Αρχαίων Τα δημητριακά αποτελούσαν την κύρια βάση της διατροφής για τους αρχαίους. Αλλά τόσο το σιτάρι όσο και το κριθάρι δεν ήταν σε αφθονία για τους Αθηναίους, έτσι αναγκάζονταν να το εισάγουν από άλλα μέρη. Το αλεύρι από κριθάρι, ζυμωμένο σε γαλέτες ήταν το πιο συνηθισμένο καθημερινό ψωμί και ονομαζόταν μάζα. Στη ζύμη του ψωμιού έβαζαν διάφορα καρυκεύματα, όπως μάραθο, δυόσμο και μέντα ακόμη, για να πάρει το ψωμί μια διαφορετική νοστιμάδα. Και φυσικά, έβαζαν το απαραίτητο αλάτι. Ακόμη οι αρχαίοι είχαν τα εξής είδη ψωμιού: Το σιμιγδαλένιο, το ψωμί από χοντράλευρο, το ψωμί από διάφορα γεννήματα, από ένα είδος σίκαλης της Αιγύπτου και το «ψωμί από κεχρί». Λόγω της μεγάλης «αγάπης» των Αθηναίων για το ψωμί, του έδιναν διάφορα ονόματα, ανάλογα με τον τρόπο που ψηνόταν, όπως: «Ιπνίτης» ήταν το ψωμί που έψηναν μέσα σε θερμή σκάφη. «Εσχαρίτης» το ψωμί που ψηνόταν στις σχάρες. «Άρτο τυρόεντα» τυρόπιτα θα τον λέγαμε σήμερα. «Κριβανίτης άρτος» γινόταν από σιμιγδάλι. Το «όφωρος» ήταν ένα γλύκισμα από ζύμη, σουσάμι και μέλι. Βέβαια αναφέρονται και από τους αρχαίους και διάφορα άλλα είδη ψωμιού. Γνωστές επίσης ήταν και οι λαγάνες. Και οι Αθηναίοι φουρνάρηδες είχαν καλή φήμη, για τα γλυκίσματα και τις πίτες τους. Οι αρχαίοι εκτιμούσαν πολύ περισσότερο από εμάς σήμερα την ύπαρξη του ψωμιού, και θεωρούσαν πως η μεγάλη ποικιλία του ψωμιού ήταν πολυτέλεια, αφού συνήθιζαν να τρώνε μόνο ένα κομμάτι κριθαρένια μπομπότα. «Εγώ προσωπικά πιστεύω πως αυτή η αγαπητή συνήθεια των αρχαίων δηλαδή η μεγάλη ποικιλία ψωμιού που χρησιμοποιούσαν οφείλεται στο ότι το κριθάρι και το σιτάρι ήταν δύο από τα κύρια γεωργικά προϊόντα της Αρχαίας Ελλάδας και προσπαθούσαν να τα αξιοποιήσουν όσο καλύτερα μπορούσαν». Εδέσματα και συνταγές Οι αρχαίοι Έλληνες φρόντιζαν στα γεύματα και στα δείπνα τους, τα τραπέζια να είναι πλούσια. Αποτελούνταν συνήθως από ψωμί, γλυκίσματα, φρούτα, ελιές, πίτες, κρέατα και χορταρικά. Φυσικά και από άφθονο κρασί. Από τα όσπρια, γνωστά στους αρχαίους ήταν τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβύθια ( που τα προτιμούσανε ψημένα), τα μπιζέλια και τα κουκιά, που τα έτρωγαν, συνήθως, σε πουρέ (έτνος). Οι Αθηναίοι συνήθιζαν να έχουν στα σπίτια τους μεγάλη ποικιλία τροφών όπως ψωμί, λουκάνικα, σύκα, γλυκίσματα, μέλι, τυρί, τρυφερά χταπόδια, τσίχλες, σπουργίτια και άλλα πολλά. Ένα σπίτι όμως με τόσα αγαθά θα ξεπερνούσε και τα σημερινά σούπερ-μάρκετς. Ένα από τα πιο απαραίτητα αγαθά σ' ένα σπίτι ήταν το λάδι. Κάτι που, όπως σημειώσαμε, ήταν απαραίτητο και στις παλαίστρες, για ν' αλείφουν οι αθλητές τα κορμιά τους. Φημισμένα ήταν τα λάδια της Σάμου και της Ικαρίας. Οι αρχαίοι συνήθιζαν να βγάζουν λάδι από άγουρες ελιές, που το προτιμούσανε στις σαλάτες τους. Επίσης από τα αμύγδαλα και τα καρύδια έβγαζαν ένα είδος λαδιού, καλό για τα γλυκίσματά τους. Από τα απαραίτητα επίσης στο καθημερινό τραπέζι των αρχαίων ήταν το γάλα και το τυρί, που ήταν όμως δύο σπάνια αγαθά. Μάλιστα οι διαιτολόγοι συνιστούσαν, για τους αθλητές, το μαλακό τυρί. Πολλές φορές για να πήξει καλά το τυρί, έβαζαν μέσα στο γάλα, που έβραζε, ένα κωνοροειδές φυτό, κνήκον ή οκνήκος. Φυσικά, τα σκόρδα και τα κρεμμύδια ήταν στο καθημερινό μενού. Ορισμένοι όμως θεωρούσαν αυτό το είδος διατροφής χωριάτικο (όπως το ίδιο γίνεται και σήμερα, στις μέρες μας, κάποιοι περιφρονούν πολύτιμες τροφές για τη ζωή μας, μόνο και μόνο από το άκουσμά τους, την εμφάνισή τους αλλά και την «διασημότητά» τους). Από τα εκλεκτότερα εδέσματα ήταν οι κοχλιοί, τα σαλιγκάρια, που τα έτρωγαν οι Κρητικοί. Τα μικρά πουλιά, σπίνους, τσίχλες, ακόμη και τους λαγούς, αφού τα ψήνανε, τα διατηρούσανε μέσα σ' ευωδιαστό λάδι. Μάλιστα, το παραγεμίζανε με διάφορα καρυκεύματα, κάτι που συνηθίζεται και σήμερα στα χωριά της Μάνης. Για τους φτωχούς ανθρώπους οι σούπες ήταν το πιο συνηθισμένο καθημερινό φαγητό. Έτρωγαν βέβαια και ψαρόσουπες, που η πλούσια όμως τάξη της απέφευγε! Ένας ζωμός που ευχαριστούσε ιδιαίτερα τον Ηρακλή ήταν ο ζωμός από μπιζέλια. Στα χορταρικά έριχναν μια σάλτσα φτιαγμένη από λάδι, δριμύ ξύδι, διάφορα καρυκεύματα, ακόμη και μέλι. Τα θαλασσινά που προτιμούσε ο λαός, ήταν οι σαρδέλες του Φαλήρου
, το πιο συνηθισμένο θαλασσινό, μαζί με κριθαρένιο ψωμί. Αντίθετα, τα χέλια, ήταν πανάκριβα, περίπου τον 5ο αι. π.Χ. Οι Έλληνες έτρωγαν συχνότερα ψάρι από κρέας. Το πιο διαδεδομένο πρωινό ρόφημα, αφού βέβαια αγνοούσαν τον καφέ, ήταν το γάλα, κυρίως το κατσικίσιο, κι ένα ανακάτεμα από χλιαρό νερό και μέλι, που προκαλούσε ιδιαίτερη ευχαρίστηση. Στις κωμωδίες του Αριστοφάνη αναφέρονται εδέσματα που μας ξενίζουν. Στους «Ιππείς» μιλάει για «ξίγκι βοδινό ψημένο μέσα σε συκόφυλλα». Αναφέρεται επίσης ο «κάνδυλος» ένα ανακάτεμα από μέλι, γάλα, τυρί και λάδι, του «μυττωτό», ένα είδος σκορδαλιάς με πράσα, σκόρδα, τυρί και μέλι. Βέβαια πολλοί ήταν αυτοί που στα έργα τους πρόσθεσαν «μια γεύση κουζίνας» ανέφεραν δηλαδή συνταγές και εδέσματα της εποχής, γιατί γνώριζαν πως οι αρχαίοι έχουν αδυναμία σ' αυτά, έτσι θα έβρισκαν τα έργα τους πιο ελκυστικά. Στις θυσίες τους ετοίμαζαν και ένα είδος πλακούντος, κάτι δηλαδή σαν πίτα, που το' λεγαν «πελανό». Ήταν ένα παχύρρευστο κράμα από αλεύρι, μέλι και λάδι. Άλλα εδέσματα: «Έκχυτος», που αναφέρεται σ' ένα επίγραμμα της Παλατινής Ανθολογίας, ήταν ένα μείγμα από αλεύρι και ψημένο τυρί, που το έριχναν σε ειδικά καλούπια και τα γέμιζαν με κρασί μελωμένο. «Κάνδαυλος», ένα είδος φαγητού της Μικράς Ασίας, κυρίως στην περιοχή της Λυδίας, με ό,τι ερεθιστικό καρύκευμα κυκλοφορούσε. «Μυττωτός» πίτα με τυρί, ανακατεμένο με μέλι και σκόρδα. Βέβαια, οι πιο περίφημες πίτες ήταν της Αθήνας, καύχημα της πόλης, και γινόταν με μέλι, τυρί και λάδι, αλλά έβαζαν μέσα και διάφορα καρυκεύματα. Ακόμη, οι Αθηναίοι απέφευγαν να αρχίζουν το γεύμα τους ή το δείπνο με σούπα (γιατί πολύ πιθανόν να τους κοβόταν η όρεξη για φαγητό). Αν και οι Αθηναίοι φρόντιζαν να μη λείπει τίποτα από το σπίτι τους, δηλαδή χρήσιμα αγαθά, όπως τρόφιμα, δεν πρέπει να ξεχνούμε την φτώχεια που επικρατούσε στην Ελλάδα και ήταν ο παντοτινός σύντροφος των Ελλήνων. Η έλλειψη και η ακρίβεια των τροφίμων ανάγκαζε πολλούς να μην πετάνε τίποτα από τα περισσεύματα των δείπνων. Το σπαρτιατικό μενού δεν συγκινούσε βέβαια τους Έλληνες. Ακόμη και στις γιορτινές μέρες δεν ήταν τίποτα σπουδαίο. Έφτανε ένα βραστό χοιρινό, λίγο κρασί και καμιά πίτα γλυκιά για να ενθουσιάσει τους Σπαρτιάτες, που το καθημερινό τους ήταν μια κούπα από «μέλανα ζωμό» κι ένα κομμάτι ψωμί. Αλλά ελάχιστοι μπορούσαν να αντέξουν τη σπαρτιατική λιτότητα. Γι' αυτό και οι Σπαρτιάτες, πολύ πιθανόν να φάνταζαν ήρωες μπροστά σε κάποιους άλλους Έλληνες και συγκεκριμένα Αθηναίους που ήθελαν να ζουν μέσα στην πολυτέλεια και να μην λείπει κανένα είδος τροφής και ποτού από τα σπίτια τους. Λαχανικά και όσπρια Τα λαχανικά στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην αρχαία Αθήνα, ήταν σε σπουδαία ζήτηση, κι όχι μόνο για τους οπαδούς του Πυθαγόρα, που τα προτιμούσαν, μια κι απέφευγαν να τρώνε όσα έχουν ζωή. Ο Πλάτων, στην ιδιωτική του ζωή ακολουθούσε την «πυθαγόρειο δίαιτα». Που ήταν μια καθαρή χορτοφαγία κι έδειχνε ευχαριστημένος τρώγοντας λαχανικά. Πίστευε πως η δίαιτα, είναι η πηγή της υγείας και των καλών ηθών, δύο παραγόντων που κάνουν τα κράτη υγιή και ρωμαλέα, υλικώς, ηθικώς και ψυχικώς. Οι αρχαίοι Αθηναίοι όμως δύσκολα θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τις «φυτοφαγικές» οδηγίες του Πλάτωνα αφού τα λαχανικά είχαν γίνει για τους Αθηναίους από τα σπάνια αγαθά. Πολλά σπίτια όμως, κυρίως στα περίχωρα φρόντιζαν να έχουν χωράφια, κήπους, στους οποίους καλλιεργούσαν σκόρδα, κρεμμύδια, κουκιά, φασόλια, μπιζέλια, λούπινα, βολβούς, μαρούλια, αρακά, αγκινάρες, βλίτα, ρεβίθια και φακές. Τα μανιτάρια, τα μάραθα, τα σπαράγγια και διάφορα άλλα χορταρικά, τ' αναζητούσαν στις ακροποταμιές, στα χωράφια και στις άκρες των δρόμων. Φαγώσιμες ήταν ακόμη και οι τρυφερές τσουκνίδες. Φυσικά, είχαν σέλινο, άνηθο και δυόσμο, για να «καρυκεύουν» τα φαγητά τους. Μάλιστα στους αγώνες της Νεμέας γινόταν στεφάνωμα με σέλινο. Τα κολοκυνθοειδή ήταν περισσότερο γνωστά στην Αίγυπτο, όπως τα πεπόνια (πέπων) και τ' αγγούρια (σικυός). Μάλιστα υπήρχαν τριών ειδών αγγούρια, τα οποία είναι το λακωνικόν, ο σκυταλίας και το βοιωτικόν. Απ' αυτά καλύτερα είναι τα λακωνικά όταν ποτίζονται, ενώ τ' άλλα δεν πρέπει να ποτίζονται. Επίσης, τα αγγούρια έβγαιναν πιο δροσερά αν, πριν φυτευτούν οι σπόρο
ι, μείνουν για λίγο μέσα στο γάλα ή σε διαλυμένο στο νερό μέλι. Τα σκόρδα, ακόμη, ήταν απαραίτητα για τους αρχαίους αφού ήταν συμπλήρωμα για κάθε σαλάτα τους. Όπως επίσης και τα κρεμμύδια. Γενικά τα χορταρικά τα σερβίρανε με μια σάλτσα φτιαγμένη από λαδόξυδο και διάφορα καρυκεύματα. Οπωσδήποτε η απουσία της ντομάτας στερούσε πολλά από την Αθηναία νοικοκυρά. Τα μανιτάρια όμως, αν και ήταν νοστιμότατα και περιζήτητα, όλοι τα φοβούνταν για το δηλητήριό τους. Παρόλα αυτά, ένα περιβολάκι γεμάτο με δέντρα και λαχανικά ήταν όνειρο για τους αρχαίους. Ακόμη και οι βασιλιάδες το λαχταρούσαν. Συγκεκριμένα ο Άτταλος ο Γ΄, ο φιλότεχνος βασιλιάς της Περγάμου, που κληροδότησε το βασίλειό του στη Ρώμη (το 133 π.Χ.), εύρισκε ευχαρίστηση στο λαχανόκηπό του, όπου, εκτός των άλλων, καλλιεργούσε νοσκύαμο, ελλέβορο και κώνειο. Κάποιοι υποστηρίζουν πως καλλιεργούσε αυτά τα φυτά γιατί έκανε έρευνες για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Άλλοι όμως παρατηρούν ότι αυτό που ενδιέφερε περισσότερο το φιλότεχνο βασιλιά ήταν η δραστικότητα τους ως δηλητηρίων, που, όπως λεγόταν φρόντιζε να στέλνει στους «φίλους» του. Οι αρχαίοι Έλληνες φαίνεται να αγαπούσαν τα λαχανικά και γι' αυτό να λαχταρούσαν να έχουν στο σπίτι τους ένα λαχανόκηπο. Βέβαια, αν θεωρήσουμε πως είναι αληθές αυτό που παρατήρησαν κάποιοι για το λαχανόκηπο του Αττάλου (πως, δηλαδή ενδιαφερόταν για τη δραστικότητα των φυτών), θα καταλάβουμε πως οι αρχαίοι δε λαχταρούσαν να έχουν στο σπίτι τους όλοι ένα λαχανόκηπο για τον ίδιο λόγο. Κάποιοι, -οι περισσότεροι- τους χρειάζονται για να τραφούν από αυτούς και να ζήσουν και άλλοι για να σκοτώσουν. Βέβαια, τα λαχανικά ήταν απαραίτητα για τη ζωή τους. Από τα λαχανικά όμως των αρχαίων τα κουκιά είτε βρασμένα, είτε ψημένα, είτε σε πουρέ (έτνος), ήταν το πιο αηδιαστικό φαγώσιμο, για τους οπαδούς του Πυθαγόρα. Κι όχι μόνο, τα κουκιά ήταν πρόβλημα και για τους Αιγύπτιους. Τα υπόλοιπα όμως λαχανικά ήταν νόστιμα σε όλους, πιστεύω. Νωγαλεύματα - μπαχαρικά Νωγαλεύματα έλεγαν οι αρχαίοι τα γλυκά φαγητά και γενικά κάθε λιχουδιά. Οι Έλληνες φαίνεται να έδειχναν ιδιαίτερη προτίμηση στα αρτύματα και στα διάφορα καρυκεύματα, που έδιναν πικάντικες γεύσεις στα φαγητά τους. Έτσι ένα σπίτι της Αθήνας φρόντιζε, να έχει πάντα στα ράφια του, αλάτι (άλας), ρίγανη (ορίγανο), ξύδι (όξος), θυμάρι (θύμον), σουσάμι (σύσαμο), σταφίδες, κάππαρη, αυγά, αλίπαστα, κάρδαμο, συκόφυλλα, κύμινο, ελιές, σίλφιο, πετιμέζι, σκόρδα και διάφορα άλλα. Ένα με
νού με ορεκτικά και γλυκίσματα που θα ενθουσίαζε και τους σημερινούς καλοφαγάδες. Ένα γλύκισμα τους ήταν βέβαια οι μελόπιτες, τις οποίες, έλεγαν γενικά «μελιτούττα». Σε προτίμηση όμως είχαν κι ένα γλύκισμα από λιναρόσπορους και μέλι, τη «χρυσόκολλα». Ένα άλλο γλύκισμα που λεγόταν «έκχυτο» φτιαχνόταν από αλεύρι και τυρί ψημένο, μέσα σε καλούπια και ήταν περιχυμένο με κρασί μελωμένο. Επίσης ένα άλλο γλύκισμα γινόταν με αλευρωμένο γάλα, που, όταν έμπαινε σε ειδικά κύπελλα, γαρνιρόταν με μέλι και πασπαλιζόταν με σουσάμι. Οπωσδήποτε όμως τα πιο συνηθισμένα γλυκίσματα ήταν οι γαλατόπιτες. Από τα καρυκεύματα, το πιο περιζήτητο αλλά και το πιο σπάνιο ήταν το μαύρο πιπέρι. Επίσης στόλιζαν τα φαγητά τους με σμύρνα, κάππαρη, ρίγανη, δυόσμο, κύμινο και διάφορα άλλα. Όμως εκείνοι οι έμποροι που τολμούσαν να φέρουν στην Αθήνα πιπέρι ή άλλα μπαχαρικά, από τις αγορές της Ανατολής, κινδύνευαν να κατηγορηθούν σαν κατάσκοποι του βασιλιά των Περσών. Αφού παρατηρείται ακόμη πως το πιπέρι είναι ξενικό όνομα, γιατί κανένα ελληνικό όνομα, εκτός από το μέλι, δεν τελειώνει σε «ι». Παρόλα αυτά όμως βλέπουμε πως οι Έλληνες έχουν πλούτο μπαχαρικών και γλυκισμάτων. Το Μέλι Μια και η ζάχαρη ήταν άγνωστη στους αρχαίους, το μέλι ήταν κάτι από τα απαραίτητα για την καθημερινή διατροφή τους και βέβαια για τα γλυκίσματά τους που ήταν αγαπητά σε όλους. Το μέλι ήταν γι' αυτούς θείο δώρο, αφού πίστευαν πως έπεφτε από τον ουρανό, με την πρωινή δροσιά, πάνω στα λουλούδια και στα φύλλα και από εκεί το μάζευαν οι μέλισσες. Την άποψη αυτή, σήμερα θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε αφελή, τότε όμως το μέλι ήταν τόσο πολύτιμο και απαραίτητο γι' αυτούς, που κανείς δεν θα μπορούσε να σκεφθεί κάτι τέτοιο. Τις θρεπτικές ιδιότητες του μελιού, δεν τις αγνοούσε φυσικά κανένας, γι' αυτό, σε κάθε περίπτωση, όλο έπαινοι ακούγονταν. Κι εξυμνούσαν, κυρίως, το μέλι της Αττικής, το περίφημο θυμαρίσιο μέλι. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως μόνο στην Αττική υπήρχε μέλι. Η μελισσοκομία ανθούσε σε πολλά μέρη, στα νησιά και στην Αίγυπτο. Το μέλι ήταν τόσο σημαντικό για τους αρχαίους, που αρκετές φορές γέμιζαν μεγάλους αμφορείς με αυτό και τ' ανακάτευαν με κρασί για να κάνουν τις σπουδές, τόσο στους θεούς που τιμούσαν, όσο και στις ψυχές των νεκρών. Καταλαβαίνουμε έτσι, μετά από αυτό, πόσο πολύτιμη θεωρούσαν την αξία του. Τα φρούτα Η αγάπη των αρχαίων για τα φρούτα θεωρείται φυσικά αναμφισβήτητη, αφού ήταν απαραίτητα για τη διατροφή τους. Για να υπάρχουν όμως τα φρούτα απαραίτητο ήταν το γλυκό μεσογειακό κλίμα που ευνοούσε την ανάπτυξη όλων σχεδόν των δέντρων. Παρόλα αυτά, ορισμένα φρούτα, όμως, όπως είναι τα πορτοκάλια, τα βερίκοκα, τα μανταρίνια, τα ροδάκινα, τα τζάνερα και άλλα ήταν άγνωστα στο διαιτολόγιο των αρχαίων. Έτσι η πληθώρα των φρούτων, που κατακλύζουν σήμερα τις αγορές, ήταν βέβαια κάτι το αδιανόητο για αυτούς. Η αγάπη για τα φρούτα όμως έπεισε πολλούς ποιητές, ότι αξίζει ν' αφιερωθούν μερικοί στίχοι σ' αυτά. Ακόμη, οι αρχαίοι συγγραφείς έλεγαν κάρυα όλους τους καρπούς με τον σκληρό φλοιό. Η Δαμασκός της Συρίας, αναφέρουν κάποιοι πως ονομάστηκε έτσι από τα καλά δαμάσκηνα που έβγαιναν στα μέρη της. Οι Ρόδιοι και οι Σικελοί έλεγαν τα δαμάσκηνα «βράβυλα», άλλοι τα έλεγαν «κοκκύμπλα», ενώ ένας ποιητής-συγγραφέας ο Θεόφραστος ο Συρακόσιος μιλάει για «δαμάσκηνα και σποδιάς», ένα είδος από άγρια δαμάσκηνα. Τα μήλα ήταν επίσης γνωστά στους αρχαίους, όχι όμως με την πλούσια ποικιλία που παρουσιάζονται σήμερα στην αγορά. Τα γλυκά μήλα τα έλεγαν «Ορβικλάτα» και τα πιο ζουμερά «σητάνια» ή «πλατάνια». Περίφημα ήταν τα μήλα της Κορίνθου, που παλαιότερα λέγονταν και Εφύρη ή Εφύρα. Πάντως, η πορτοκαλιά, που πατρίδα της θεωρείται η νοτιοανατολική Ασία, ήταν άγνωστη για τους αρχαίους αφού έγινε γνωστή στην Ευρώπη το 16ο αιώνα. Ένα άλλο φρούτο που υπήρχε, όμως, στην αρχαία Ελλάδα ήταν τα κυδώνια που τα έλεγαν «στρουθία» και «κοδύματα». Τα ροδάκινα που ήταν γνωστά στους Πέρσες ονομάζονταν «κοκκύμπλα», με το ίδιο όμως όνομα αναφέρονται και τα δαμάσκηνα. Από τα πιο περιζήτητα φρούτα ήταν βέβαια τα σταφύλια, αλλά όσοι τα καλλιεργούσανε τα βλέπανε περισσότερο σαν κρασί. Το πιο αγαπημένο φρούτο των αρχαίων ήταν όμως τα σύκα. Και τα πιο περίφημα ήταν τα σύκα της Αττικής, κάτι που ύμνησαν αρκετοί. Γι' αυτό και ο Ίστρος (ένας γραμματικός, ποιητής και ιστορικός από την Κυρήνη) λέει στα «Αττικά» ότι «τα σύκα της Αττικής, που θεωρούνται και τα καλύτερα, δεν πρέπει να εξάγονται, ώστε να τα απολαμβάνουν μόνο οι Αθηναίοι...». Ακόμη αναφέρει, πως πολλοί όμως έκαναν μυστικά την εξαγωγή. Η αγάπη και η εκτίμηση των αρχαίων για τα σύκα ασφαλώς μας εντυπωσιάζει, αφού πολλοί ποιητές και συγγραφείς έχουν αναφερθεί με πολύ μεγάλο θαυμασμό σ' αυτά. Τα σύκα υπήρχαν σε αφθονία και σε μεγάλη, για εκείνη την εποχή, ποικιλία. Τα πιο γνωστά ήταν τα χελιδώνια σύκα, οι αγριοσυκιές γενικά, οι λευκοαγριοσυκιές, οι φιβαλέους και οι οπωροβασιλίδας. Γνωστά επίσης ήταν τα ασπρόσυκα τα οποία τα έλεγαν «λευκερινεά» και μερικά που είχαν ξινή γεύση «οξάλια». Φημισμένα ήταν και τα ροδίτικα σύκα, που ο Σαμιώτης κωμωδιογράφος Λυγκεύς τα συγκρίνει, στις «Επιστολές» του, με τα σύκα της Αττικής. Αλλά και τα σύκα της Πάρου τα σύγκριναν με άλλα αγριόσυκα για να φανεί η νοστιμάδα τους. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν διάφορα είδη σύκων. Ο Φιλήμων, στις «Αττικές λέξεις», αναφέρεται στα βασιλικά σύκα. Στην Αχαΐα ήταν συκιές που ωρίμαζαν το χειμώνα και οι καρποί τους λέγονταν «κοδώνια σύκα». Μερικές συκιές καρποφορούσαν δύο φορές το χρόνο, και λέγονταν «δίφορες». Μερικοί μάλιστα συζητούσαν και για τρίφορη συκιά (φρούτα τρεις φορές το χρόνο) που έβγαινε όμως μόνο στη νήσο Κέα. Το σύκο ήταν τόσο αγαπητό στους αρχαίους αλλά και στους απογόνους τους, που έχουν πάρει το όνομα του αρκετά χωριά στην εποχή μας. Τα κρασιά Το κρασί ήταν κάτι το απαραίτητο στα γεύματα των αρχαίων και βέβαια στα συμπόσια, όπου έρεε άφθονο. Όμως δεν έπιναν το κρασί όπως εμείς, αλλά νερωμένο, όχι μόνο με γλυκό αλλά και με θαλασσινό νερό, αφού απέφευγαν να το πίνουν, όπως φαίνεται, ανέρωτο (άκρατος οίνος, όπως το έλεγαν). Βέβαια, έδιναν μεγάλη σημασία στην αναλογία του νερού με το κρασί αφού τους ήταν πολύ αγαπητό και δεν έπρεπε να γίνει κανένα απολύτως λάθος. Η αναλογία λοιπόν με το νερό ήταν, συνήθως, στο μισό ή τρία μέρη νερό και δύο κρασί. Το νερό, ανάλογα με την εποχή, ήταν χλιαρό ή κρύο. Μερικές φορές έριχναν μέσα και παγάκια, που τα έφερναν από τα βουνά και τα διατηρούσανε μέσα σε άχυρα. Βέβαια, το παγωμένο κρασί ήταν μια πολυτέλεια. Τα δροσερά πηγάδια, έτσι, ήταν σχεδό
ν απαραίτητα αφού χρησίμευαν, φυσικά, για ψυγεία και τα καλά σπίτια φρόντιζαν να έχουν τους ειδικούς κάδους (ψυκτήρες) όπου έβαζαν και χιόνι για να παγώνει, όχι μόνο το κρασί αλλά και το νερό. Οι αρχαίοι, ακόμη, έβαζαν συχνά μέσα στα κρασιά τους και διάφορα αρώματα, όπως θυμάρι, μέντα, γλυκάνισο, δεντρολίβανο, μυρτιά, ακόμη και μέλι, αλλά ποτέ ρετσίνη. Ένα τόσο ευωδιαστό κρασί έπαιρνε και το χαρακτηριστικό του όνομα, το έλεγαν «τρίμα». Ακόμη, έφτιαχναν το κρασί με διαφορετικούς τρόπους, από τους σημερινούς, γεγονός που δείχνει πόσο εξελίχθηκε με τα χρόνια η παρασκευή του κρασιού. Ο τρύγος λοιπόν γινόταν με συνοδεία αυλού που ρύθμιζε τις κινήσεις κι ήταν, όπως άλλωστε και σήμερα, ένα πολυήμερο πανηγύρι. Τα σταφύλια τα έβαζαν σε μέρος που να τα βλέπει καλά ο ήλιος, για να φύγει το νερό που είχαν μέσα τους. Ύστερα τα πατούσαν, πάλι με χορούς και τραγούδια, κι άφηναν το μούστο να βράσει πέντε μέρες, μέσα σ' ένα μεγάλο πιθάρι, τοποθετημένο σε σκιερό μέρος. Κατόπιν μάζευαν το γλυκό υγρό απ' τον αφρό, που ήταν γεμάτο ζάχαρη, κι αποθήκευαν το μούστο σε πιθάρια που, πολλές φορές, τα έβαζαν μέσα στη γη. Τα σκέπαζαν και περίμεναν να μπει για καλά ο χειμώνας, για να τ' ανοίξουν. Αρκετοί πάντως είχαν την υπομονή να περιμένουν μέχρι την άνοιξη, οπότε το κρασί ψηνόταν καλύτερα. Ο τρύγος ήταν ένα από τ' αγαπημένα θέματα για πολλούς αρχαίους. Αρκετοί συγγραφείς έχουν αφιερώσει στίχους και σ' αυτόν. Οι Αθηναίοι πάντως φρόντιζαν ν' ανοίγουν τα πιθάρια τους την πρώτη μέρα των Ανθεστηρίων, και ο κάθε νοικοκύρης, με το πρώτο κιόλας ποτήρι, έκανε σπονδή στο Διόνυσο, τον αγαπητό τους θεό, του κρασιού. Ο κάθε τόπος στην αρχαία Ελλάδα είχε και το δικό του τρόπο παρασκευής του κρασιού. Για να διατηρήσουν το μούστο, όμως, όλοι έριχναν μέσα και νερό αλατισμένο, όπως και διάφορα αρώματα. Και πολλές φορές έψηναν το μούστο σε σιγανή φωτιά. Στη ρόδο και στην Κω όμως έβαζαν μέσα στο μούστο θαλασσινό νερό, γιατί πίστευαν ότι το κρασί που θα γίνει μ' αυτό τον τρόπο δεν θα φέρει εύκολα τη μέθη και θα είναι πιο εύκολο στη χώνεψη. Η μέθοδος αυτή έγινε αιτία να υποστηριχθεί, από κάποιους αρχαίους συγγραφείς, ότι, κατά το μύθο «φυγή του Διονύσου» στη θάλασσα σήμαινε κι ένα τρόπο οινοποιίας, που ήταν γνωστός από παλιά. Δηλαδή, η ανάμειξη του γλεύκους (μούστου), που εκπροσωπείται από το θεό Διόνυσο ή Βάκχο, με το θαλασσινό νερό. Πολλοί μάλιστα -όπως ο Όμηρος- επαινούν και το κρασί του Μάρωνος από τη Θράκη γιατί βάζουν μέσα πολύ νερό. Στην αρχαία Ελλάδα όμως τα γνωστότερα είδη κρασιού ήταν τέσσερα. Το άσπρο, το κιτρινωπό, το μαύρο και το κόκκινο. Το άσπρο κρασί ήταν το ελαφρότερο, αρκετά χωνευτικό και διουρητικό, το κιτρινωπό, προς το ξανθό, είχε πιο ξινή γεύση, ενώ το μαύρο και το κόκκινο, που συνήθως είχαν γλυκιά γεύση, ήταν και τα πιο περιζήτητα. Φυσικά τα παλιά κρασιά ήταν και τα καλύτερα, όπως άλλωστε και σήμερα. Γενικά πάντως πιστεύανε ότι όσο πιο παλιό είναι ένα κρασί τόσο πιο χωνευτικό και πιο ελαφρύ είναι. Η αγάπη των αρχαίων για το κρασί ήταν μεγάλη, έτσι φρόντιζαν να υπάρχει τις περισσότερες φορές στο τραπέζι τους. Συγκεκριμένα πριν από το δείπνο ή το γεύμα, οι αρχαίοι ανακάτευαν το κρασί με το νερό σ' ένα μεγάλο αγγείο, τον κρατήρα. Και οι δούλοι έπαιρναν το κρασί απ' τον κρατήρα με μακριές κουτάλες, πήλινες, ξύλινες ή μεταλλικές, αλλά και με μια κανάτα μπορούσαν να γεμίσουν τα κύπελλα ή ποτήρια των καλεσμένων σε ένα τραπέζι. Το κρασί αφού ήταν τόσο αγαπητό στους αρχαίους χρησίμευε βέβαια και για τις σπουδές, στις διάφορες θρησκευτικές τελετές. Μερικές φορές όμως η λατρεία ορισμένων θεοτήτων απέκλειε το κρασί, οπότε οι σχετικές σπουδές γίνονταν ακόμη και με γάλα! Είχαν όπως φαίνεται και τις προλήψεις τους όταν έπιναν ή χρησιμοποιούσαν το κρασί. Το γεγονός όμως ότι οι Έλληνες αγαπούσαν τόσο πολύ το κρασί εξηγεί το λόγο για τον οποίο υπήρχαν τόσοι σπουδαίοι κρασότοποι στην Ελλάδα. Το χιώτικο κρασί, παράδειγμα, που τ' ονόμαζαν «αριούσιο», ήταν από τα ακριβότερα κρασιά στο εμπόριο και είχε μεγάλη φήμη. Όπως και το κρασί της Λέσβου που θεωρείται πολύ καλό. Καλά κρασιά ήταν ακόμη, τα κρασιά της Μυτιλήνης που οι Μυτιληναίοι τους έδιναν γλυκιά γεύση και τα ονόμαζαν πρόδρομα (τα πρώιμα) και πρότροπα (από απάτητα σταφύλια). Πασίγνωστα ήταν ακόμη τα κρασιά της Μένδης (παραλία πόλης της δυτικής ακτής της χερσονήσου Παλλήνης) όπου ράντιζαν τα σταφύλια, πάνω στα κλήματα, με το ελατήριο ή καθάρσιο (χυμός από άγρια αγγούρια) για να βγει μαλακό το κρασί. Και τέλος σε σπουδαία ζήτηση ήταν το κρασί της Ικαρίας που λεγόταν πράμνιο και δεν ήταν ούτε γλυκό, ούτε παχύ, αλλά στυφό και άγριο, με ιδιαίτερα εξαιρετική οσμή. Τα κορινθιακά κρασιά αντίθετα όμως δεν ήταν σε ζήτηση γιατί όπως έλεγαν ήταν κρασιά βασανιστήρια και παράξενα. Καλή φήμη δεν είχε όμως και το κρασί που φτιαχνόταν στα περίχωρα της Κερυνίας της Αχαΐας, αφού δημιουργούσε προβλήματα στις εγκύους. Αλλά και για το κρασί της Θάσου λεγότ
αν πως καταπολεμούσε την αϋπνία, αλλά έφερνε και ύπνο! Παρόλα αυτά τα καλύτερα κρασιά όπως υποστήριζαν και οι Ρωμαίοι ήταν τα ελληνικά, και από τα πιο περίφημα, του κυρίως ελληνικού χώρου, ήταν της Πεπαρήθου (Σκοπέλου), της Νάξου, της Λήμνου, της Ακάνθου (Θράκης), της Ρόδου και, από τα μικρασιατικά, της Μιλήτου. Εκτός της κυρίως Ελλάδας ξεχώριζαν ακόμη το «χαλυβώνιο» κρασί της Δαμασκού, με κύριο προμηθευτή τη βασιλική αυλή της Περσίας, καθώς και τα φοινικικά κρασιά. Περίεργο πάντως είναι το γεγονός πως οι αρχαίοι Έλληνες αγνοούσαν ή απέφευγαν το ζύθο, το εθνικό ποτό των Αιγυπτίων, που γινόταν από κριθάρι ή σίκαλη και από χουρμάδες, παρά τις τόσες συναλλαγές που είχαν. Πάντως, η αρχαία Ελλάδα όπως φαίνεται είχε μεγάλη ποικιλία κρασιών, έτσι, επόμενο ήταν τα κρασιά να παίρνουν μια από τις πρώτες θέσεις στις αγορές του αρχαίου κόσμου. Η μεγάλη αυτή ποικιλία κρασιών οδήγησε πρώτα τους Έλληνες και στη συνέχεια τους Ρωμαίους να ιδρύσουν τα «εμπορεία», όπου μπορούσε κανείς ν' ανταλλάξει σκλάβους με τα καλύτερα κρασιά. Πολλές περιοχές που είχαν άφθονα κρασιά φρόντιζαν για την εξαγωγή τους. Όσα κρασιά ήταν να περάσουν στο εμπόριο φυλάγονταν μέσα σε μεγάλα και κατάλληλα πιθάρια, ενώ τα σπιτικά κρασιά ή όσα πήγαιναν στην κοντινή αγορά τα έβαζαν σε ασκούς από χοιρινά ή κατσικίσια δέρματα. Τα πιθάρια είχαν πάνω τους και μία ειδική σφραγίδα με τ' όνομα του εμπόρου καθώς και των τοπικών αρχόντων της περιοχής. Η εισαγωγή και η εξαγωγή όμως των κρασιών ήταν κανονισμένες, κυρίως στο νησί Θάσο, με ειδικούς νόμους που τιμωρούσαν τις απάτες και νοθείες, εξασφαλίζοντας έτσι ένα πραγματικό «προστατευτισμό». Μέσα από όλα αυτά καταλαβαίνουμε πως το κρασί αντιπροσώπευε τους αρχαίους Έλληνες και αυτοί το λάτρευαν αφού ήταν απαραίτητο για τη ζωή τους. Το κυνήγι Το κυνήγι, κυρίως με τα τόξα, το αγαπούσαν όλοι οι... πολεμιστές, αφού ήταν άφθονο στην αρχαία εποχή και υπήρχαν μεγάλες εκτάσεις όπου δεν πατούσε ανθρώπινο πόδι. Τα δολώματα που χρησιμοποιούσαν ήταν κυρίως μικρά πιτσούνια και τυφλωμένα περιστεράκια! Οι αρχαίοι έτρωγαν όχι μόνο τα περιστέρια αλλά όλα τα πετούμενα, ακόμη και τα μικρά σπουργίτια, εκτός απ' τα κοράκια, με το σκληρό και στυφό κρέας τους. Απέφευγαν όμως να τρώνε και τα ορτύκια, αφού τα φυλάγανε για τις αξιολάτρευτες ορτυκομαχίες τους μια και το χρήμα είχε και αυτό την τιμητική του θέση στην κοινωνία. Τα προϊόντα του κυνηγιού ήταν ακόμη, κυρίως, τσίχλες, συκοφάγοι, κοτσύφια, πέρδικες, ψαρόνια, αγριόπαπιες, χήνες κ.λ.π. Αλλά από τα πιο ζηλευτά θηράματα ήταν οι αγριόχοιροι, τα ελάφια και τα ζαρκάδια, που ζούσαν τότε σ' όλα τα ελληνικά βουνά. Τέλος, τα αγαθά του κυνηγιού θεωρούνταν βέβαια από τους αρχαίους ως τα πιο νόστιμα. Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων όπως φαίνεται ήταν πλήρης αν αναλογιστούμε τις τροφές που υπήρχαν τότε. Και οι Έλληνες δείχνουν να ήταν περισσότερο καλοφαγάδες παρά λιτοδίαιτοι, αφού στα συμπόσια τους τις περισσότερες φορές, αν όχι πάντα, τα τραπέζια ήταν γεμάτα από πλήθος διαφόρων τροφών, και γευμάτων. Εξάλλου, οι αρχαίοι έλεγαν πως ένα υγιές και καλό μυαλό πρέπει να βρίσκεται μέσα σε ένα υγιές σώμα. Δηλαδή όσο σημαντικό θεωρούσαν την πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου, τόσο σημαντικό θεωρούσαν και την καλή και σωστή διατροφή του. Η εργασία αυτή με βοήθησε αρκετά να μάθω περισσότερα απ' όσα γνώριζα για το διαιτολόγιο των προγόνων μας. Ήταν για μένα αρκετά σημαντική αφού μου πρόσφερε αρκετές πληροφορίες και γνώσεις για τη ζωή, γενικά, των αρχαίων
Ελλήνων. Και, πραγματικά, γνώρισα καλύτερα όχι μόνο τις διατροφικές επιλογές των αρχαίων Ελλήνων αλλά και τον τρόπο ζωής τους, γιατί πιστεύω πως μέσα από τη διατροφή κάποιου λαού μπορείς να καταλάβεις, λιγότερο ή περισσότερο, και τις καθημερινές του συνήθειες.
μιά της 300 χρόνια αργότερα, το 1832. Άγνωστα επίσης ήταν στους προγόνους μας και γενικά στους Μεσογειακούς λαούς, το ρύζι, η ζάχαρη, το καλαμπόκι, ο καφές, οι ντομάτες και τα ζαρζαβατικά (μελιτζάνες, πιπεριές, μπάμιες) τα πορτοκάλια και τα λεμόνια, το κακάο και διάφορα μπαχαρικά, τα ποικίλα ποτά, ακόμη και το ούζο- αφού φαίνεται να αγνοούσαν τον τρόπο της απόσταξης- τα ζυμαρικά, και ένα πλήθος από διάφορα αγαθά, που κατακλύζουν σήμερα τις αγορές μας. Αλλά, παρ' όλες τις ελλείψεις τόσων βασικών αγαθών, οι αρχαίοι Έλληνες ήταν καλοφαγάδες. Στα συμπόσιά τους τα τραπέζια ήταν βαρυφορτωμένα και το κρασί έρεε άφθονο. Σ' ένα πλούσιο δείπνο (περίπου τον 5ο π.Χ. αιώνα) μπορούσε κανείς να δει τυρί της Αχαΐας, σύκα και μέλι της Αττικής, «αίθοπα οίνο» από τη Χίο και τη Λέσβο, θαλασσινά από τις πλούσιες ακτές της Εύβοιας, δαμάσκηνα από τη Δαμασκό της Συρίας, κριθαρένιο ψωμί από την Πύλο, φάβα ή ζωμό από μπιζέλια, τηγανίτες βουτηγμένες στο λάδι και γαρνιρισμένες με μέλι, τυρί αλογίσιο, που έτρωγαν μόνο οι «πολεμοχαρείς», βραστούς βολβούς, ραπάνια για να φεύγει το μεθύσι και βέβαια τις πίτες της Αθήνας, καύχημα της πόλης, παραγεμισμένες με τυρί, μέλι και διάφορα «νωγαλεύματα». Όλα αυτά τα εδέσματα της Αρχαίας Ελλάδας και ο «τρόπος» διατροφής των αρχαίων Ελλήνων προσελκύουν αρκετούς ανθρώπους της εποχής μας να αναζητούν λεπτομέρειες για την καθημερινή ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Λιτοδίαιτοι και Καλοφαγάδες Αν και υπήρχαν κάποιοι Έλληνες που στα συμπόσιά τους και γενικότερα η τροφή τους αποτελούνταν από ποικίλα εδέσματα, η Αθήνα και γενικότερα η Αρχαία Ελλάδα αντιμετώπιζε πάντα ένα μεγάλο πρόβλημα: την φτώχεια, η οποία είχε γίνει παντοτινός σύντροφος των Αρχαίων Ελλήνων. Το άγονο έδαφος της Ελλάδας, η δυσκολία στις συγκοινωνίες και βέβαια οι πολύχρονοι πόλεμοι είχαν όπως ήταν φυσικό μεγάλη επίπτωση και στη διατροφή των αρχαίων. Σ' αυτό συντελούσε και η περιορισμένη παραγωγή της ελληνικής γης. Η Αττική ήταν πολύ «λεπτόγεως» (άπαχη γη) και εξαιτίας του μεγάλου προβλήματος του νερού η παραγωγή της ήταν αρκετά μικρή. Τα κύρια γεωργικά προϊόντα της αρχαίας Ελλάδας ήταν το κριθάρι, το σιτάρι, το κρασί, το λάδι και οι ελιές. Στην Αττική έβγαινε επίσης μέλι και σύκα που ήταν το πιο εκλεκτό φρούτο για τους αρχαίους. Το λάδι το χρησιμοποιούσαν όχι μόνο για τα φαγητά τους, αλλά και για το φωτισμό, για την παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών και ήταν απαραίτητο για τους αθλητές, που το άλειφαν στα κορμιά τους στις παλαίστρες. Οι Αθηναίοι ήταν οι διασημότεροι για την ολιγοφαγία τους, γι' αυτό βγήκε και η έκφραση «αττικηρώς ζην». Γενικά όμως οι αρχαίοι ήταν λιτοδίαιτοι, γι' αυτό και είχαν αυτοχριστεί «μικροτράπεζοι» και «φυλλοτρώγες». Ο πολύτιμος άρτος των Αρχαίων Τα δημητριακά αποτελούσαν την κύρια βάση της διατροφής για τους αρχαίους. Αλλά τόσο το σιτάρι όσο και το κριθάρι δεν ήταν σε αφθονία για τους Αθηναίους, έτσι αναγκάζονταν να το εισάγουν από άλλα μέρη. Το αλεύρι από κριθάρι, ζυμωμένο σε γαλέτες ήταν το πιο συνηθισμένο καθημερινό ψωμί και ονομαζόταν μάζα. Στη ζύμη του ψωμιού έβαζαν διάφορα καρυκεύματα, όπως μάραθο, δυόσμο και μέντα ακόμη, για να πάρει το ψωμί μια διαφορετική νοστιμάδα. Και φυσικά, έβαζαν το απαραίτητο αλάτι. Ακόμη οι αρχαίοι είχαν τα εξής είδη ψωμιού: Το σιμιγδαλένιο, το ψωμί από χοντράλευρο, το ψωμί από διάφορα γεννήματα, από ένα είδος σίκαλης της Αιγύπτου και το «ψωμί από κεχρί». Λόγω της μεγάλης «αγάπης» των Αθηναίων για το ψωμί, του έδιναν διάφορα ονόματα, ανάλογα με τον τρόπο που ψηνόταν, όπως: «Ιπνίτης» ήταν το ψωμί που έψηναν μέσα σε θερμή σκάφη. «Εσχαρίτης» το ψωμί που ψηνόταν στις σχάρες. «Άρτο τυρόεντα» τυρόπιτα θα τον λέγαμε σήμερα. «Κριβανίτης άρτος» γινόταν από σιμιγδάλι. Το «όφωρος» ήταν ένα γλύκισμα από ζύμη, σουσάμι και μέλι. Βέβαια αναφέρονται και από τους αρχαίους και διάφορα άλλα είδη ψωμιού. Γνωστές επίσης ήταν και οι λαγάνες. Και οι Αθηναίοι φουρνάρηδες είχαν καλή φήμη, για τα γλυκίσματα και τις πίτες τους. Οι αρχαίοι εκτιμούσαν πολύ περισσότερο από εμάς σήμερα την ύπαρξη του ψωμιού, και θεωρούσαν πως η μεγάλη ποικιλία του ψωμιού ήταν πολυτέλεια, αφού συνήθιζαν να τρώνε μόνο ένα κομμάτι κριθαρένια μπομπότα. «Εγώ προσωπικά πιστεύω πως αυτή η αγαπητή συνήθεια των αρχαίων δηλαδή η μεγάλη ποικιλία ψωμιού που χρησιμοποιούσαν οφείλεται στο ότι το κριθάρι και το σιτάρι ήταν δύο από τα κύρια γεωργικά προϊόντα της Αρχαίας Ελλάδας και προσπαθούσαν να τα αξιοποιήσουν όσο καλύτερα μπορούσαν». Εδέσματα και συνταγές Οι αρχαίοι Έλληνες φρόντιζαν στα γεύματα και στα δείπνα τους, τα τραπέζια να είναι πλούσια. Αποτελούνταν συνήθως από ψωμί, γλυκίσματα, φρούτα, ελιές, πίτες, κρέατα και χορταρικά. Φυσικά και από άφθονο κρασί. Από τα όσπρια, γνωστά στους αρχαίους ήταν τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβύθια ( που τα προτιμούσανε ψημένα), τα μπιζέλια και τα κουκιά, που τα έτρωγαν, συνήθως, σε πουρέ (έτνος). Οι Αθηναίοι συνήθιζαν να έχουν στα σπίτια τους μεγάλη ποικιλία τροφών όπως ψωμί, λουκάνικα, σύκα, γλυκίσματα, μέλι, τυρί, τρυφερά χταπόδια, τσίχλες, σπουργίτια και άλλα πολλά. Ένα σπίτι όμως με τόσα αγαθά θα ξεπερνούσε και τα σημερινά σούπερ-μάρκετς. Ένα από τα πιο απαραίτητα αγαθά σ' ένα σπίτι ήταν το λάδι. Κάτι που, όπως σημειώσαμε, ήταν απαραίτητο και στις παλαίστρες, για ν' αλείφουν οι αθλητές τα κορμιά τους. Φημισμένα ήταν τα λάδια της Σάμου και της Ικαρίας. Οι αρχαίοι συνήθιζαν να βγάζουν λάδι από άγουρες ελιές, που το προτιμούσανε στις σαλάτες τους. Επίσης από τα αμύγδαλα και τα καρύδια έβγαζαν ένα είδος λαδιού, καλό για τα γλυκίσματά τους. Από τα απαραίτητα επίσης στο καθημερινό τραπέζι των αρχαίων ήταν το γάλα και το τυρί, που ήταν όμως δύο σπάνια αγαθά. Μάλιστα οι διαιτολόγοι συνιστούσαν, για τους αθλητές, το μαλακό τυρί. Πολλές φορές για να πήξει καλά το τυρί, έβαζαν μέσα στο γάλα, που έβραζε, ένα κωνοροειδές φυτό, κνήκον ή οκνήκος. Φυσικά, τα σκόρδα και τα κρεμμύδια ήταν στο καθημερινό μενού. Ορισμένοι όμως θεωρούσαν αυτό το είδος διατροφής χωριάτικο (όπως το ίδιο γίνεται και σήμερα, στις μέρες μας, κάποιοι περιφρονούν πολύτιμες τροφές για τη ζωή μας, μόνο και μόνο από το άκουσμά τους, την εμφάνισή τους αλλά και την «διασημότητά» τους). Από τα εκλεκτότερα εδέσματα ήταν οι κοχλιοί, τα σαλιγκάρια, που τα έτρωγαν οι Κρητικοί. Τα μικρά πουλιά, σπίνους, τσίχλες, ακόμη και τους λαγούς, αφού τα ψήνανε, τα διατηρούσανε μέσα σ' ευωδιαστό λάδι. Μάλιστα, το παραγεμίζανε με διάφορα καρυκεύματα, κάτι που συνηθίζεται και σήμερα στα χωριά της Μάνης. Για τους φτωχούς ανθρώπους οι σούπες ήταν το πιο συνηθισμένο καθημερινό φαγητό. Έτρωγαν βέβαια και ψαρόσουπες, που η πλούσια όμως τάξη της απέφευγε! Ένας ζωμός που ευχαριστούσε ιδιαίτερα τον Ηρακλή ήταν ο ζωμός από μπιζέλια. Στα χορταρικά έριχναν μια σάλτσα φτιαγμένη από λάδι, δριμύ ξύδι, διάφορα καρυκεύματα, ακόμη και μέλι. Τα θαλασσινά που προτιμούσε ο λαός, ήταν οι σαρδέλες του Φαλήρου
, το πιο συνηθισμένο θαλασσινό, μαζί με κριθαρένιο ψωμί. Αντίθετα, τα χέλια, ήταν πανάκριβα, περίπου τον 5ο αι. π.Χ. Οι Έλληνες έτρωγαν συχνότερα ψάρι από κρέας. Το πιο διαδεδομένο πρωινό ρόφημα, αφού βέβαια αγνοούσαν τον καφέ, ήταν το γάλα, κυρίως το κατσικίσιο, κι ένα ανακάτεμα από χλιαρό νερό και μέλι, που προκαλούσε ιδιαίτερη ευχαρίστηση. Στις κωμωδίες του Αριστοφάνη αναφέρονται εδέσματα που μας ξενίζουν. Στους «Ιππείς» μιλάει για «ξίγκι βοδινό ψημένο μέσα σε συκόφυλλα». Αναφέρεται επίσης ο «κάνδυλος» ένα ανακάτεμα από μέλι, γάλα, τυρί και λάδι, του «μυττωτό», ένα είδος σκορδαλιάς με πράσα, σκόρδα, τυρί και μέλι. Βέβαια πολλοί ήταν αυτοί που στα έργα τους πρόσθεσαν «μια γεύση κουζίνας» ανέφεραν δηλαδή συνταγές και εδέσματα της εποχής, γιατί γνώριζαν πως οι αρχαίοι έχουν αδυναμία σ' αυτά, έτσι θα έβρισκαν τα έργα τους πιο ελκυστικά. Στις θυσίες τους ετοίμαζαν και ένα είδος πλακούντος, κάτι δηλαδή σαν πίτα, που το' λεγαν «πελανό». Ήταν ένα παχύρρευστο κράμα από αλεύρι, μέλι και λάδι. Άλλα εδέσματα: «Έκχυτος», που αναφέρεται σ' ένα επίγραμμα της Παλατινής Ανθολογίας, ήταν ένα μείγμα από αλεύρι και ψημένο τυρί, που το έριχναν σε ειδικά καλούπια και τα γέμιζαν με κρασί μελωμένο. «Κάνδαυλος», ένα είδος φαγητού της Μικράς Ασίας, κυρίως στην περιοχή της Λυδίας, με ό,τι ερεθιστικό καρύκευμα κυκλοφορούσε. «Μυττωτός» πίτα με τυρί, ανακατεμένο με μέλι και σκόρδα. Βέβαια, οι πιο περίφημες πίτες ήταν της Αθήνας, καύχημα της πόλης, και γινόταν με μέλι, τυρί και λάδι, αλλά έβαζαν μέσα και διάφορα καρυκεύματα. Ακόμη, οι Αθηναίοι απέφευγαν να αρχίζουν το γεύμα τους ή το δείπνο με σούπα (γιατί πολύ πιθανόν να τους κοβόταν η όρεξη για φαγητό). Αν και οι Αθηναίοι φρόντιζαν να μη λείπει τίποτα από το σπίτι τους, δηλαδή χρήσιμα αγαθά, όπως τρόφιμα, δεν πρέπει να ξεχνούμε την φτώχεια που επικρατούσε στην Ελλάδα και ήταν ο παντοτινός σύντροφος των Ελλήνων. Η έλλειψη και η ακρίβεια των τροφίμων ανάγκαζε πολλούς να μην πετάνε τίποτα από τα περισσεύματα των δείπνων. Το σπαρτιατικό μενού δεν συγκινούσε βέβαια τους Έλληνες. Ακόμη και στις γιορτινές μέρες δεν ήταν τίποτα σπουδαίο. Έφτανε ένα βραστό χοιρινό, λίγο κρασί και καμιά πίτα γλυκιά για να ενθουσιάσει τους Σπαρτιάτες, που το καθημερινό τους ήταν μια κούπα από «μέλανα ζωμό» κι ένα κομμάτι ψωμί. Αλλά ελάχιστοι μπορούσαν να αντέξουν τη σπαρτιατική λιτότητα. Γι' αυτό και οι Σπαρτιάτες, πολύ πιθανόν να φάνταζαν ήρωες μπροστά σε κάποιους άλλους Έλληνες και συγκεκριμένα Αθηναίους που ήθελαν να ζουν μέσα στην πολυτέλεια και να μην λείπει κανένα είδος τροφής και ποτού από τα σπίτια τους. Λαχανικά και όσπρια Τα λαχανικά στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην αρχαία Αθήνα, ήταν σε σπουδαία ζήτηση, κι όχι μόνο για τους οπαδούς του Πυθαγόρα, που τα προτιμούσαν, μια κι απέφευγαν να τρώνε όσα έχουν ζωή. Ο Πλάτων, στην ιδιωτική του ζωή ακολουθούσε την «πυθαγόρειο δίαιτα». Που ήταν μια καθαρή χορτοφαγία κι έδειχνε ευχαριστημένος τρώγοντας λαχανικά. Πίστευε πως η δίαιτα, είναι η πηγή της υγείας και των καλών ηθών, δύο παραγόντων που κάνουν τα κράτη υγιή και ρωμαλέα, υλικώς, ηθικώς και ψυχικώς. Οι αρχαίοι Αθηναίοι όμως δύσκολα θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τις «φυτοφαγικές» οδηγίες του Πλάτωνα αφού τα λαχανικά είχαν γίνει για τους Αθηναίους από τα σπάνια αγαθά. Πολλά σπίτια όμως, κυρίως στα περίχωρα φρόντιζαν να έχουν χωράφια, κήπους, στους οποίους καλλιεργούσαν σκόρδα, κρεμμύδια, κουκιά, φασόλια, μπιζέλια, λούπινα, βολβούς, μαρούλια, αρακά, αγκινάρες, βλίτα, ρεβίθια και φακές. Τα μανιτάρια, τα μάραθα, τα σπαράγγια και διάφορα άλλα χορταρικά, τ' αναζητούσαν στις ακροποταμιές, στα χωράφια και στις άκρες των δρόμων. Φαγώσιμες ήταν ακόμη και οι τρυφερές τσουκνίδες. Φυσικά, είχαν σέλινο, άνηθο και δυόσμο, για να «καρυκεύουν» τα φαγητά τους. Μάλιστα στους αγώνες της Νεμέας γινόταν στεφάνωμα με σέλινο. Τα κολοκυνθοειδή ήταν περισσότερο γνωστά στην Αίγυπτο, όπως τα πεπόνια (πέπων) και τ' αγγούρια (σικυός). Μάλιστα υπήρχαν τριών ειδών αγγούρια, τα οποία είναι το λακωνικόν, ο σκυταλίας και το βοιωτικόν. Απ' αυτά καλύτερα είναι τα λακωνικά όταν ποτίζονται, ενώ τ' άλλα δεν πρέπει να ποτίζονται. Επίσης, τα αγγούρια έβγαιναν πιο δροσερά αν, πριν φυτευτούν οι σπόρο
ι, μείνουν για λίγο μέσα στο γάλα ή σε διαλυμένο στο νερό μέλι. Τα σκόρδα, ακόμη, ήταν απαραίτητα για τους αρχαίους αφού ήταν συμπλήρωμα για κάθε σαλάτα τους. Όπως επίσης και τα κρεμμύδια. Γενικά τα χορταρικά τα σερβίρανε με μια σάλτσα φτιαγμένη από λαδόξυδο και διάφορα καρυκεύματα. Οπωσδήποτε η απουσία της ντομάτας στερούσε πολλά από την Αθηναία νοικοκυρά. Τα μανιτάρια όμως, αν και ήταν νοστιμότατα και περιζήτητα, όλοι τα φοβούνταν για το δηλητήριό τους. Παρόλα αυτά, ένα περιβολάκι γεμάτο με δέντρα και λαχανικά ήταν όνειρο για τους αρχαίους. Ακόμη και οι βασιλιάδες το λαχταρούσαν. Συγκεκριμένα ο Άτταλος ο Γ΄, ο φιλότεχνος βασιλιάς της Περγάμου, που κληροδότησε το βασίλειό του στη Ρώμη (το 133 π.Χ.), εύρισκε ευχαρίστηση στο λαχανόκηπό του, όπου, εκτός των άλλων, καλλιεργούσε νοσκύαμο, ελλέβορο και κώνειο. Κάποιοι υποστηρίζουν πως καλλιεργούσε αυτά τα φυτά γιατί έκανε έρευνες για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Άλλοι όμως παρατηρούν ότι αυτό που ενδιέφερε περισσότερο το φιλότεχνο βασιλιά ήταν η δραστικότητα τους ως δηλητηρίων, που, όπως λεγόταν φρόντιζε να στέλνει στους «φίλους» του. Οι αρχαίοι Έλληνες φαίνεται να αγαπούσαν τα λαχανικά και γι' αυτό να λαχταρούσαν να έχουν στο σπίτι τους ένα λαχανόκηπο. Βέβαια, αν θεωρήσουμε πως είναι αληθές αυτό που παρατήρησαν κάποιοι για το λαχανόκηπο του Αττάλου (πως, δηλαδή ενδιαφερόταν για τη δραστικότητα των φυτών), θα καταλάβουμε πως οι αρχαίοι δε λαχταρούσαν να έχουν στο σπίτι τους όλοι ένα λαχανόκηπο για τον ίδιο λόγο. Κάποιοι, -οι περισσότεροι- τους χρειάζονται για να τραφούν από αυτούς και να ζήσουν και άλλοι για να σκοτώσουν. Βέβαια, τα λαχανικά ήταν απαραίτητα για τη ζωή τους. Από τα λαχανικά όμως των αρχαίων τα κουκιά είτε βρασμένα, είτε ψημένα, είτε σε πουρέ (έτνος), ήταν το πιο αηδιαστικό φαγώσιμο, για τους οπαδούς του Πυθαγόρα. Κι όχι μόνο, τα κουκιά ήταν πρόβλημα και για τους Αιγύπτιους. Τα υπόλοιπα όμως λαχανικά ήταν νόστιμα σε όλους, πιστεύω. Νωγαλεύματα - μπαχαρικά Νωγαλεύματα έλεγαν οι αρχαίοι τα γλυκά φαγητά και γενικά κάθε λιχουδιά. Οι Έλληνες φαίνεται να έδειχναν ιδιαίτερη προτίμηση στα αρτύματα και στα διάφορα καρυκεύματα, που έδιναν πικάντικες γεύσεις στα φαγητά τους. Έτσι ένα σπίτι της Αθήνας φρόντιζε, να έχει πάντα στα ράφια του, αλάτι (άλας), ρίγανη (ορίγανο), ξύδι (όξος), θυμάρι (θύμον), σουσάμι (σύσαμο), σταφίδες, κάππαρη, αυγά, αλίπαστα, κάρδαμο, συκόφυλλα, κύμινο, ελιές, σίλφιο, πετιμέζι, σκόρδα και διάφορα άλλα. Ένα με
νού με ορεκτικά και γλυκίσματα που θα ενθουσίαζε και τους σημερινούς καλοφαγάδες. Ένα γλύκισμα τους ήταν βέβαια οι μελόπιτες, τις οποίες, έλεγαν γενικά «μελιτούττα». Σε προτίμηση όμως είχαν κι ένα γλύκισμα από λιναρόσπορους και μέλι, τη «χρυσόκολλα». Ένα άλλο γλύκισμα που λεγόταν «έκχυτο» φτιαχνόταν από αλεύρι και τυρί ψημένο, μέσα σε καλούπια και ήταν περιχυμένο με κρασί μελωμένο. Επίσης ένα άλλο γλύκισμα γινόταν με αλευρωμένο γάλα, που, όταν έμπαινε σε ειδικά κύπελλα, γαρνιρόταν με μέλι και πασπαλιζόταν με σουσάμι. Οπωσδήποτε όμως τα πιο συνηθισμένα γλυκίσματα ήταν οι γαλατόπιτες. Από τα καρυκεύματα, το πιο περιζήτητο αλλά και το πιο σπάνιο ήταν το μαύρο πιπέρι. Επίσης στόλιζαν τα φαγητά τους με σμύρνα, κάππαρη, ρίγανη, δυόσμο, κύμινο και διάφορα άλλα. Όμως εκείνοι οι έμποροι που τολμούσαν να φέρουν στην Αθήνα πιπέρι ή άλλα μπαχαρικά, από τις αγορές της Ανατολής, κινδύνευαν να κατηγορηθούν σαν κατάσκοποι του βασιλιά των Περσών. Αφού παρατηρείται ακόμη πως το πιπέρι είναι ξενικό όνομα, γιατί κανένα ελληνικό όνομα, εκτός από το μέλι, δεν τελειώνει σε «ι». Παρόλα αυτά όμως βλέπουμε πως οι Έλληνες έχουν πλούτο μπαχαρικών και γλυκισμάτων. Το Μέλι Μια και η ζάχαρη ήταν άγνωστη στους αρχαίους, το μέλι ήταν κάτι από τα απαραίτητα για την καθημερινή διατροφή τους και βέβαια για τα γλυκίσματά τους που ήταν αγαπητά σε όλους. Το μέλι ήταν γι' αυτούς θείο δώρο, αφού πίστευαν πως έπεφτε από τον ουρανό, με την πρωινή δροσιά, πάνω στα λουλούδια και στα φύλλα και από εκεί το μάζευαν οι μέλισσες. Την άποψη αυτή, σήμερα θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε αφελή, τότε όμως το μέλι ήταν τόσο πολύτιμο και απαραίτητο γι' αυτούς, που κανείς δεν θα μπορούσε να σκεφθεί κάτι τέτοιο. Τις θρεπτικές ιδιότητες του μελιού, δεν τις αγνοούσε φυσικά κανένας, γι' αυτό, σε κάθε περίπτωση, όλο έπαινοι ακούγονταν. Κι εξυμνούσαν, κυρίως, το μέλι της Αττικής, το περίφημο θυμαρίσιο μέλι. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως μόνο στην Αττική υπήρχε μέλι. Η μελισσοκομία ανθούσε σε πολλά μέρη, στα νησιά και στην Αίγυπτο. Το μέλι ήταν τόσο σημαντικό για τους αρχαίους, που αρκετές φορές γέμιζαν μεγάλους αμφορείς με αυτό και τ' ανακάτευαν με κρασί για να κάνουν τις σπουδές, τόσο στους θεούς που τιμούσαν, όσο και στις ψυχές των νεκρών. Καταλαβαίνουμε έτσι, μετά από αυτό, πόσο πολύτιμη θεωρούσαν την αξία του. Τα φρούτα Η αγάπη των αρχαίων για τα φρούτα θεωρείται φυσικά αναμφισβήτητη, αφού ήταν απαραίτητα για τη διατροφή τους. Για να υπάρχουν όμως τα φρούτα απαραίτητο ήταν το γλυκό μεσογειακό κλίμα που ευνοούσε την ανάπτυξη όλων σχεδόν των δέντρων. Παρόλα αυτά, ορισμένα φρούτα, όμως, όπως είναι τα πορτοκάλια, τα βερίκοκα, τα μανταρίνια, τα ροδάκινα, τα τζάνερα και άλλα ήταν άγνωστα στο διαιτολόγιο των αρχαίων. Έτσι η πληθώρα των φρούτων, που κατακλύζουν σήμερα τις αγορές, ήταν βέβαια κάτι το αδιανόητο για αυτούς. Η αγάπη για τα φρούτα όμως έπεισε πολλούς ποιητές, ότι αξίζει ν' αφιερωθούν μερικοί στίχοι σ' αυτά. Ακόμη, οι αρχαίοι συγγραφείς έλεγαν κάρυα όλους τους καρπούς με τον σκληρό φλοιό. Η Δαμασκός της Συρίας, αναφέρουν κάποιοι πως ονομάστηκε έτσι από τα καλά δαμάσκηνα που έβγαιναν στα μέρη της. Οι Ρόδιοι και οι Σικελοί έλεγαν τα δαμάσκηνα «βράβυλα», άλλοι τα έλεγαν «κοκκύμπλα», ενώ ένας ποιητής-συγγραφέας ο Θεόφραστος ο Συρακόσιος μιλάει για «δαμάσκηνα και σποδιάς», ένα είδος από άγρια δαμάσκηνα. Τα μήλα ήταν επίσης γνωστά στους αρχαίους, όχι όμως με την πλούσια ποικιλία που παρουσιάζονται σήμερα στην αγορά. Τα γλυκά μήλα τα έλεγαν «Ορβικλάτα» και τα πιο ζουμερά «σητάνια» ή «πλατάνια». Περίφημα ήταν τα μήλα της Κορίνθου, που παλαιότερα λέγονταν και Εφύρη ή Εφύρα. Πάντως, η πορτοκαλιά, που πατρίδα της θεωρείται η νοτιοανατολική Ασία, ήταν άγνωστη για τους αρχαίους αφού έγινε γνωστή στην Ευρώπη το 16ο αιώνα. Ένα άλλο φρούτο που υπήρχε, όμως, στην αρχαία Ελλάδα ήταν τα κυδώνια που τα έλεγαν «στρουθία» και «κοδύματα». Τα ροδάκινα που ήταν γνωστά στους Πέρσες ονομάζονταν «κοκκύμπλα», με το ίδιο όμως όνομα αναφέρονται και τα δαμάσκηνα. Από τα πιο περιζήτητα φρούτα ήταν βέβαια τα σταφύλια, αλλά όσοι τα καλλιεργούσανε τα βλέπανε περισσότερο σαν κρασί. Το πιο αγαπημένο φρούτο των αρχαίων ήταν όμως τα σύκα. Και τα πιο περίφημα ήταν τα σύκα της Αττικής, κάτι που ύμνησαν αρκετοί. Γι' αυτό και ο Ίστρος (ένας γραμματικός, ποιητής και ιστορικός από την Κυρήνη) λέει στα «Αττικά» ότι «τα σύκα της Αττικής, που θεωρούνται και τα καλύτερα, δεν πρέπει να εξάγονται, ώστε να τα απολαμβάνουν μόνο οι Αθηναίοι...». Ακόμη αναφέρει, πως πολλοί όμως έκαναν μυστικά την εξαγωγή. Η αγάπη και η εκτίμηση των αρχαίων για τα σύκα ασφαλώς μας εντυπωσιάζει, αφού πολλοί ποιητές και συγγραφείς έχουν αναφερθεί με πολύ μεγάλο θαυμασμό σ' αυτά. Τα σύκα υπήρχαν σε αφθονία και σε μεγάλη, για εκείνη την εποχή, ποικιλία. Τα πιο γνωστά ήταν τα χελιδώνια σύκα, οι αγριοσυκιές γενικά, οι λευκοαγριοσυκιές, οι φιβαλέους και οι οπωροβασιλίδας. Γνωστά επίσης ήταν τα ασπρόσυκα τα οποία τα έλεγαν «λευκερινεά» και μερικά που είχαν ξινή γεύση «οξάλια». Φημισμένα ήταν και τα ροδίτικα σύκα, που ο Σαμιώτης κωμωδιογράφος Λυγκεύς τα συγκρίνει, στις «Επιστολές» του, με τα σύκα της Αττικής. Αλλά και τα σύκα της Πάρου τα σύγκριναν με άλλα αγριόσυκα για να φανεί η νοστιμάδα τους. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν διάφορα είδη σύκων. Ο Φιλήμων, στις «Αττικές λέξεις», αναφέρεται στα βασιλικά σύκα. Στην Αχαΐα ήταν συκιές που ωρίμαζαν το χειμώνα και οι καρποί τους λέγονταν «κοδώνια σύκα». Μερικές συκιές καρποφορούσαν δύο φορές το χρόνο, και λέγονταν «δίφορες». Μερικοί μάλιστα συζητούσαν και για τρίφορη συκιά (φρούτα τρεις φορές το χρόνο) που έβγαινε όμως μόνο στη νήσο Κέα. Το σύκο ήταν τόσο αγαπητό στους αρχαίους αλλά και στους απογόνους τους, που έχουν πάρει το όνομα του αρκετά χωριά στην εποχή μας. Τα κρασιά Το κρασί ήταν κάτι το απαραίτητο στα γεύματα των αρχαίων και βέβαια στα συμπόσια, όπου έρεε άφθονο. Όμως δεν έπιναν το κρασί όπως εμείς, αλλά νερωμένο, όχι μόνο με γλυκό αλλά και με θαλασσινό νερό, αφού απέφευγαν να το πίνουν, όπως φαίνεται, ανέρωτο (άκρατος οίνος, όπως το έλεγαν). Βέβαια, έδιναν μεγάλη σημασία στην αναλογία του νερού με το κρασί αφού τους ήταν πολύ αγαπητό και δεν έπρεπε να γίνει κανένα απολύτως λάθος. Η αναλογία λοιπόν με το νερό ήταν, συνήθως, στο μισό ή τρία μέρη νερό και δύο κρασί. Το νερό, ανάλογα με την εποχή, ήταν χλιαρό ή κρύο. Μερικές φορές έριχναν μέσα και παγάκια, που τα έφερναν από τα βουνά και τα διατηρούσανε μέσα σε άχυρα. Βέβαια, το παγωμένο κρασί ήταν μια πολυτέλεια. Τα δροσερά πηγάδια, έτσι, ήταν σχεδό
ν απαραίτητα αφού χρησίμευαν, φυσικά, για ψυγεία και τα καλά σπίτια φρόντιζαν να έχουν τους ειδικούς κάδους (ψυκτήρες) όπου έβαζαν και χιόνι για να παγώνει, όχι μόνο το κρασί αλλά και το νερό. Οι αρχαίοι, ακόμη, έβαζαν συχνά μέσα στα κρασιά τους και διάφορα αρώματα, όπως θυμάρι, μέντα, γλυκάνισο, δεντρολίβανο, μυρτιά, ακόμη και μέλι, αλλά ποτέ ρετσίνη. Ένα τόσο ευωδιαστό κρασί έπαιρνε και το χαρακτηριστικό του όνομα, το έλεγαν «τρίμα». Ακόμη, έφτιαχναν το κρασί με διαφορετικούς τρόπους, από τους σημερινούς, γεγονός που δείχνει πόσο εξελίχθηκε με τα χρόνια η παρασκευή του κρασιού. Ο τρύγος λοιπόν γινόταν με συνοδεία αυλού που ρύθμιζε τις κινήσεις κι ήταν, όπως άλλωστε και σήμερα, ένα πολυήμερο πανηγύρι. Τα σταφύλια τα έβαζαν σε μέρος που να τα βλέπει καλά ο ήλιος, για να φύγει το νερό που είχαν μέσα τους. Ύστερα τα πατούσαν, πάλι με χορούς και τραγούδια, κι άφηναν το μούστο να βράσει πέντε μέρες, μέσα σ' ένα μεγάλο πιθάρι, τοποθετημένο σε σκιερό μέρος. Κατόπιν μάζευαν το γλυκό υγρό απ' τον αφρό, που ήταν γεμάτο ζάχαρη, κι αποθήκευαν το μούστο σε πιθάρια που, πολλές φορές, τα έβαζαν μέσα στη γη. Τα σκέπαζαν και περίμεναν να μπει για καλά ο χειμώνας, για να τ' ανοίξουν. Αρκετοί πάντως είχαν την υπομονή να περιμένουν μέχρι την άνοιξη, οπότε το κρασί ψηνόταν καλύτερα. Ο τρύγος ήταν ένα από τ' αγαπημένα θέματα για πολλούς αρχαίους. Αρκετοί συγγραφείς έχουν αφιερώσει στίχους και σ' αυτόν. Οι Αθηναίοι πάντως φρόντιζαν ν' ανοίγουν τα πιθάρια τους την πρώτη μέρα των Ανθεστηρίων, και ο κάθε νοικοκύρης, με το πρώτο κιόλας ποτήρι, έκανε σπονδή στο Διόνυσο, τον αγαπητό τους θεό, του κρασιού. Ο κάθε τόπος στην αρχαία Ελλάδα είχε και το δικό του τρόπο παρασκευής του κρασιού. Για να διατηρήσουν το μούστο, όμως, όλοι έριχναν μέσα και νερό αλατισμένο, όπως και διάφορα αρώματα. Και πολλές φορές έψηναν το μούστο σε σιγανή φωτιά. Στη ρόδο και στην Κω όμως έβαζαν μέσα στο μούστο θαλασσινό νερό, γιατί πίστευαν ότι το κρασί που θα γίνει μ' αυτό τον τρόπο δεν θα φέρει εύκολα τη μέθη και θα είναι πιο εύκολο στη χώνεψη. Η μέθοδος αυτή έγινε αιτία να υποστηριχθεί, από κάποιους αρχαίους συγγραφείς, ότι, κατά το μύθο «φυγή του Διονύσου» στη θάλασσα σήμαινε κι ένα τρόπο οινοποιίας, που ήταν γνωστός από παλιά. Δηλαδή, η ανάμειξη του γλεύκους (μούστου), που εκπροσωπείται από το θεό Διόνυσο ή Βάκχο, με το θαλασσινό νερό. Πολλοί μάλιστα -όπως ο Όμηρος- επαινούν και το κρασί του Μάρωνος από τη Θράκη γιατί βάζουν μέσα πολύ νερό. Στην αρχαία Ελλάδα όμως τα γνωστότερα είδη κρασιού ήταν τέσσερα. Το άσπρο, το κιτρινωπό, το μαύρο και το κόκκινο. Το άσπρο κρασί ήταν το ελαφρότερο, αρκετά χωνευτικό και διουρητικό, το κιτρινωπό, προς το ξανθό, είχε πιο ξινή γεύση, ενώ το μαύρο και το κόκκινο, που συνήθως είχαν γλυκιά γεύση, ήταν και τα πιο περιζήτητα. Φυσικά τα παλιά κρασιά ήταν και τα καλύτερα, όπως άλλωστε και σήμερα. Γενικά πάντως πιστεύανε ότι όσο πιο παλιό είναι ένα κρασί τόσο πιο χωνευτικό και πιο ελαφρύ είναι. Η αγάπη των αρχαίων για το κρασί ήταν μεγάλη, έτσι φρόντιζαν να υπάρχει τις περισσότερες φορές στο τραπέζι τους. Συγκεκριμένα πριν από το δείπνο ή το γεύμα, οι αρχαίοι ανακάτευαν το κρασί με το νερό σ' ένα μεγάλο αγγείο, τον κρατήρα. Και οι δούλοι έπαιρναν το κρασί απ' τον κρατήρα με μακριές κουτάλες, πήλινες, ξύλινες ή μεταλλικές, αλλά και με μια κανάτα μπορούσαν να γεμίσουν τα κύπελλα ή ποτήρια των καλεσμένων σε ένα τραπέζι. Το κρασί αφού ήταν τόσο αγαπητό στους αρχαίους χρησίμευε βέβαια και για τις σπουδές, στις διάφορες θρησκευτικές τελετές. Μερικές φορές όμως η λατρεία ορισμένων θεοτήτων απέκλειε το κρασί, οπότε οι σχετικές σπουδές γίνονταν ακόμη και με γάλα! Είχαν όπως φαίνεται και τις προλήψεις τους όταν έπιναν ή χρησιμοποιούσαν το κρασί. Το γεγονός όμως ότι οι Έλληνες αγαπούσαν τόσο πολύ το κρασί εξηγεί το λόγο για τον οποίο υπήρχαν τόσοι σπουδαίοι κρασότοποι στην Ελλάδα. Το χιώτικο κρασί, παράδειγμα, που τ' ονόμαζαν «αριούσιο», ήταν από τα ακριβότερα κρασιά στο εμπόριο και είχε μεγάλη φήμη. Όπως και το κρασί της Λέσβου που θεωρείται πολύ καλό. Καλά κρασιά ήταν ακόμη, τα κρασιά της Μυτιλήνης που οι Μυτιληναίοι τους έδιναν γλυκιά γεύση και τα ονόμαζαν πρόδρομα (τα πρώιμα) και πρότροπα (από απάτητα σταφύλια). Πασίγνωστα ήταν ακόμη τα κρασιά της Μένδης (παραλία πόλης της δυτικής ακτής της χερσονήσου Παλλήνης) όπου ράντιζαν τα σταφύλια, πάνω στα κλήματα, με το ελατήριο ή καθάρσιο (χυμός από άγρια αγγούρια) για να βγει μαλακό το κρασί. Και τέλος σε σπουδαία ζήτηση ήταν το κρασί της Ικαρίας που λεγόταν πράμνιο και δεν ήταν ούτε γλυκό, ούτε παχύ, αλλά στυφό και άγριο, με ιδιαίτερα εξαιρετική οσμή. Τα κορινθιακά κρασιά αντίθετα όμως δεν ήταν σε ζήτηση γιατί όπως έλεγαν ήταν κρασιά βασανιστήρια και παράξενα. Καλή φήμη δεν είχε όμως και το κρασί που φτιαχνόταν στα περίχωρα της Κερυνίας της Αχαΐας, αφού δημιουργούσε προβλήματα στις εγκύους. Αλλά και για το κρασί της Θάσου λεγότ
αν πως καταπολεμούσε την αϋπνία, αλλά έφερνε και ύπνο! Παρόλα αυτά τα καλύτερα κρασιά όπως υποστήριζαν και οι Ρωμαίοι ήταν τα ελληνικά, και από τα πιο περίφημα, του κυρίως ελληνικού χώρου, ήταν της Πεπαρήθου (Σκοπέλου), της Νάξου, της Λήμνου, της Ακάνθου (Θράκης), της Ρόδου και, από τα μικρασιατικά, της Μιλήτου. Εκτός της κυρίως Ελλάδας ξεχώριζαν ακόμη το «χαλυβώνιο» κρασί της Δαμασκού, με κύριο προμηθευτή τη βασιλική αυλή της Περσίας, καθώς και τα φοινικικά κρασιά. Περίεργο πάντως είναι το γεγονός πως οι αρχαίοι Έλληνες αγνοούσαν ή απέφευγαν το ζύθο, το εθνικό ποτό των Αιγυπτίων, που γινόταν από κριθάρι ή σίκαλη και από χουρμάδες, παρά τις τόσες συναλλαγές που είχαν. Πάντως, η αρχαία Ελλάδα όπως φαίνεται είχε μεγάλη ποικιλία κρασιών, έτσι, επόμενο ήταν τα κρασιά να παίρνουν μια από τις πρώτες θέσεις στις αγορές του αρχαίου κόσμου. Η μεγάλη αυτή ποικιλία κρασιών οδήγησε πρώτα τους Έλληνες και στη συνέχεια τους Ρωμαίους να ιδρύσουν τα «εμπορεία», όπου μπορούσε κανείς ν' ανταλλάξει σκλάβους με τα καλύτερα κρασιά. Πολλές περιοχές που είχαν άφθονα κρασιά φρόντιζαν για την εξαγωγή τους. Όσα κρασιά ήταν να περάσουν στο εμπόριο φυλάγονταν μέσα σε μεγάλα και κατάλληλα πιθάρια, ενώ τα σπιτικά κρασιά ή όσα πήγαιναν στην κοντινή αγορά τα έβαζαν σε ασκούς από χοιρινά ή κατσικίσια δέρματα. Τα πιθάρια είχαν πάνω τους και μία ειδική σφραγίδα με τ' όνομα του εμπόρου καθώς και των τοπικών αρχόντων της περιοχής. Η εισαγωγή και η εξαγωγή όμως των κρασιών ήταν κανονισμένες, κυρίως στο νησί Θάσο, με ειδικούς νόμους που τιμωρούσαν τις απάτες και νοθείες, εξασφαλίζοντας έτσι ένα πραγματικό «προστατευτισμό». Μέσα από όλα αυτά καταλαβαίνουμε πως το κρασί αντιπροσώπευε τους αρχαίους Έλληνες και αυτοί το λάτρευαν αφού ήταν απαραίτητο για τη ζωή τους. Το κυνήγι Το κυνήγι, κυρίως με τα τόξα, το αγαπούσαν όλοι οι... πολεμιστές, αφού ήταν άφθονο στην αρχαία εποχή και υπήρχαν μεγάλες εκτάσεις όπου δεν πατούσε ανθρώπινο πόδι. Τα δολώματα που χρησιμοποιούσαν ήταν κυρίως μικρά πιτσούνια και τυφλωμένα περιστεράκια! Οι αρχαίοι έτρωγαν όχι μόνο τα περιστέρια αλλά όλα τα πετούμενα, ακόμη και τα μικρά σπουργίτια, εκτός απ' τα κοράκια, με το σκληρό και στυφό κρέας τους. Απέφευγαν όμως να τρώνε και τα ορτύκια, αφού τα φυλάγανε για τις αξιολάτρευτες ορτυκομαχίες τους μια και το χρήμα είχε και αυτό την τιμητική του θέση στην κοινωνία. Τα προϊόντα του κυνηγιού ήταν ακόμη, κυρίως, τσίχλες, συκοφάγοι, κοτσύφια, πέρδικες, ψαρόνια, αγριόπαπιες, χήνες κ.λ.π. Αλλά από τα πιο ζηλευτά θηράματα ήταν οι αγριόχοιροι, τα ελάφια και τα ζαρκάδια, που ζούσαν τότε σ' όλα τα ελληνικά βουνά. Τέλος, τα αγαθά του κυνηγιού θεωρούνταν βέβαια από τους αρχαίους ως τα πιο νόστιμα. Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων όπως φαίνεται ήταν πλήρης αν αναλογιστούμε τις τροφές που υπήρχαν τότε. Και οι Έλληνες δείχνουν να ήταν περισσότερο καλοφαγάδες παρά λιτοδίαιτοι, αφού στα συμπόσια τους τις περισσότερες φορές, αν όχι πάντα, τα τραπέζια ήταν γεμάτα από πλήθος διαφόρων τροφών, και γευμάτων. Εξάλλου, οι αρχαίοι έλεγαν πως ένα υγιές και καλό μυαλό πρέπει να βρίσκεται μέσα σε ένα υγιές σώμα. Δηλαδή όσο σημαντικό θεωρούσαν την πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου, τόσο σημαντικό θεωρούσαν και την καλή και σωστή διατροφή του. Η εργασία αυτή με βοήθησε αρκετά να μάθω περισσότερα απ' όσα γνώριζα για το διαιτολόγιο των προγόνων μας. Ήταν για μένα αρκετά σημαντική αφού μου πρόσφερε αρκετές πληροφορίες και γνώσεις για τη ζωή, γενικά, των αρχαίων
Ελλήνων. Και, πραγματικά, γνώρισα καλύτερα όχι μόνο τις διατροφικές επιλογές των αρχαίων Ελλήνων αλλά και τον τρόπο ζωής τους, γιατί πιστεύω πως μέσα από τη διατροφή κάποιου λαού μπορείς να καταλάβεις, λιγότερο ή περισσότερο, και τις καθημερινές του συνήθειες.
Αρχαία Καρική
Αφορμή για την μελέτη της καρικής γλώσσας –μιας σπάνιας και εν πολλοίς ελάχιστα μελετημένης γλώσσας των αρχαίων κατοίκων της Μεσογείου αποτέλεσαν δυο ασυνήθιστα κεραμικά σπαράγματα (θραυσματα αγγείων του 6ου π.χ αιώνα) που εντοπίστηκαν στη διάρκεια ανασκαφών των τελευταίων ετών στο Καραμπουρνάκι της Θεσσαλονίκης . Τα εξαιρετικά περιορισμένα οικονομικά μέσα που είχαν στη διάθεση τους οι ανασκαφείς στο Καραμπουρνάκι της Θεσσαλονίκης έγιναν η αφορμή για την ουσιαστική διακοπή της ανασκαφής αλλά και την παράλληλη μελέτη δυο παλαιότερων (του 1997) και εξαιρετικά σπάνιων για τον ελληνικό χώρο ευρήματων (κεραμικά σπαράγματα με εγχάρακτες επιγραφές) που χρονολογούνται στα αρχαϊκά χρόνια και φέρουν επιγραφές σε καρικό αλφάβητο. «Για την ανάγνωσή τους συνεργαστήκαμε με καθηγητή Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης Ignasi-Xavier Adiego, έναν από τους πλέον ειδικούς μελετητές της καρικής γλώσσας. Ο καθηγητής Adiego διάβασε στην πρώτη επιγραφή τρία τυπικά καρικά κύρια ονόματα (Υσωλ δηλαδή Ύσσωλλος, Υλιατ δηλαδή Υλίατος/Ολίατος, και την κατάληξη -υδιγος). Η αναγνώριση πολλών μεμονωμένων γραμμάτων ως αριθμητικών συμβόλων ενισχύει το ενδεχόμενο να έχουμε και στις δύο περιπτώσεις εμπορικές καταγραφές ή κάποιου είδους υπολογισμούς» λεει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας στο Καραμπουρνάκι και καιθηγητής της κλασσικής αρχαιολογίας στο ΑΠΘ Μιχάλης Τιβέριος, συμπληρώνοντας πως «οι Κάρες 
είχαν από παλιά στενές σχέσεις με τους γείτονές τους Ίωνες και μαζί επιδόθηκαν σε διάφορες δραστηριότητες και είχαν κοινά εμπορικά ενδιαφέροντα, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές». «Στο Θερμαϊκό κόλπο πρέπει να τους έφεραν, λοιπόν, οι Ίωνες, αφού κατά τους αρχαϊκούς χρόνους η παρουσία των Ιώνων στο λιμάνι της αρχαίας Θέρμης ήταν ιδιαίτερα έντονη, όπως μας βεβαιώνουν τα σχετικά ευρήματα», συμπληρώνει ο κ. Τιβέριος.
Η αρχαία Καρία
Η καρική είναι μια από τις γλώσσες του αιγιακού χώρου που παραμένουν ακόμα άγνωστες.
Η Καρία, στους ιστορικούς χρόνους καταλάμβανε τη ΝΔ γωνία τ
η Μ.Ασίας από το ύψος περίπου της Σάμου ως και αυτό της Ρόδου. Είναι μάλιστα πιθανόν οι Κάρες , να κατοικούσαν τον αιγιακό χώρο προτού κατεβούν τα πρώτα ελληνικά φύλα .
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, που καταγόταν από τα μέρη αυτά, οι Κάρες ήταν αρχικα εγκατεστημένοι στα νησιά του Αιγαίου, οι Ελληνες τους έδιωξαν και τους υποχρέωσαν να περιορισθούν στη νότια Μ. Ασία όπου και τελικά συνυπήρξαν ειρηνικά για τα επόμενα χρόνια. Θεωρούνταν δυνατοί πολεμιστές και κάποιοι απ αυτούς κλήθηκαν από τους Φαραώ της Αιγύπτου ως μισθοφόροι.
tovima.gr12/03/2011
Τροχές - σβούρες
Ένα από τα πιο ασυνήθιστα συστήματα του γαλαξία μας είναι το σύστημα ΝΝ Serpentis που έχει απόσταση από τη Γη 1.670 έτη φωτός και απαρτίζεται από έναν λευκό κι έναν κόκκινο νάνο, ο οποίοι κινούνται σε πολύ κοντινές τροχιές μεταξύ τους.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το μεγαλύτερο από τα δύο άστρα που είναι ο κόκκινος νάνος, περνάει κάθε τρεις ώρες και επτά λεπτά μπροστά από τον λ
ευκό, δίνοντας έτσι την εντύπωση πως χορεύουν.
Οι επιστήμονες πιστεύουν πως αυτός ο κοσμικός χορός οφείλεται στην ύπαρξη δύο πλανητών, δύο γιγάντων αερίου στο ΝΝ Serpentis. Οι βαρυτικές δυνάμεις που ασκούνται στην περιοχή είναι τεράστιες με συνέπεια να επηρεάζονται οι τροχιές των δύο άστρων.
Η ομάδα αστρονόμων που μελετά το σπάνιο σύστημα, κατέληξαν στις παρακάτω γραφικές απεικονίσεις που αποτυπώνουν το... διαστημικό βαλς των δύο άστρων.
www.pyles.tv
Κρητική ασπιρήνη!
Κρητική σφραγίδα φέρει η νέα ασ
πιρίνη, η οποία πρόκειται να ανατρέψει τα όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για την προστασία της υγείας μας από τα κρυολογήματα και την κοινή γρίπη. Η κρητική ασπιρίνη, συσκευασμένη σε κάψουλα, είναι ένα φυσικό προϊόν που αποτελείται αποκλειστικά από τρία είδη κρητικών βοτάνων διαλυμένων σε ελαιόλαδο. Τη «μαγική» κάψουλα παρασκεύασε η ομάδα των καθηγητών του Πανεπιστημίου Κρήτης και αποτελεί παγκόσμια πατέντα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Η ασπιρίνη συνδυάζει την απόλυτη αξιοποίηση των κρητικών βοτάνων με τις αυστηρές προδιαγραφές που θέτει η σύγχρονη φαρμακευτική επιστήμη. Εμπνευστές της έρευνας είναι οι καθηγητές Ιατρικής Ηλίας Καστανάς και Χρήστος Λιόνης και ο καθηγητής Βιολογίας Στέργιος Πυρίντσος. Για την παρασκευή του φαρμάκου συνεργάστηκαν, επίσης, η Ενωση Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνου και η ελληνική φαρμακοβιομηχανία Gallenica. Οι προοπτικές της κρητικής ασπιρίνης, από τη στιγμή που θα εγκριθεί από τον ΕΟΦ, αναμένεται να ξεπεράσουν τα σύνορα της χώρας και το φάρμακο να πιστοποιηθεί τόσο από τις ευρωπαϊκές αρχές όσο και από την αμερικανική FDA (Food and drug administration). Τα μαγικά βότανα Αν και τα συστατικά του είναι εντελώς φυσικά, οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι το νέο σκεύασμα αποτελεί φάρμακο και όχι συμπλήρωμα διατροφής, όπως είχε εσφαλμένα χαρακτηριστεί. Οι ιδιότητές του, οι οποίες απορρέουν από τα κρητικά βότανα, θεωρούνται ευεργετικές για τον ανθρώπινο οργανισμό. Και τα τρία «μαγικά» βότανα είναι διαλυμένα σε ελαιόλαδο, οι φαρμακευτικές ιδιότητες του οποίου είναι γνωστές από την αρχαιότητα. Παρ’ όλα αυτά, ο Ηλίας Καστανάς αρνήθηκε να αποκαλύψει τα τρία συστατικά που απαρτίζουν τη συνταγή της κάψουλας. «Το φάρμακο θα αποτελέσει παγκόσμια πατέντα. Αν αποκαλύπταμε κάποιο από τα τρία βότανα, πολύ φοβάμαι ότι θα είχαμε το φαινόμενο της τηλεοπτικής “φραπελιάς”, όταν όλοι πήγαιναν και κούρευαν τα φύλλα της ελιάς και τα χτυπούσαν στο μίξερ. Αυτό το “φάρμακο” που προοριζόταν για πάσαν νόσον και μαλακίαν, κάθε άλλο παρά φάρμακο ήταν», συμπληρώνει σκωπτικά ο Ηλίας Καστανάς. Η έρευνα του πανεπιστήμιου εστίασε στους κατοίκους της νότιας Κρήτης. Πληροφορίες των επιστημόνων που βασίζονταν σε λαϊκές παραδόσεις, μαρτυρούσαν πως το συγκεκριμένο κρητικό αφέψημα χρησιμοποιείτο από παλιά στις ντόπιες κρητικές συνταγές και προστάτευε τους Κρητικούς από τη γρίπη. Η επιστημονική παρατήρηση ήλθε να επιβεβαιώσει τις λαϊκές παραδόσεις. Η δωδεκάχρονη έρευνα που έγινε από την επιστημονική ομάδα ανέδειξε ότι ο οργανισμός των Κρητικών που κατανάλωναν το κοκτέιλ βοτάνων παρουσίαζε ισχυρή αντίσταση στα κρυολογήματα και στις λοιμώξεις. Από τη φύση Σκοπός των επιστημόνων δεν είναι να αντικαταστήσουν την παραδοσιακή ασπιρίνη, αλλά να προωθήσουν στην αγορά ένα φυσικό φάρμακο, το οποίο θα είναι βγαλμένο από την κρητική γη. «Τα υλικά από τα οποία αποτελείται η κάψουλα δεν παρουσιάζουν, μέχρι στιγμής, επιπτώσεις στην υγεία. Η δοσολογία που θα συστήνεται θα είναι παρόμοια με την κατανάλωση 2 με 3 ροφημάτων την ημέρα», δηλώνει ο Ηλίας Καστανάς. Η τιμή του φαρμάκου, σύμφωνα με τον όρο που έχει βάλει ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ρεθύμνου, δεν πρόκειται να ξεπερνάει το 1 ευρώ. Το φάρμακο αναμένεται να πάρει μέσα στο 2011 την έγκριση του ΕΟΦ. Η αγάπη για τις ευεργετικές ιδιότητες των κρητικών βοτάνων δεν ήταν το μόνο κίνητρο για τους επιστήμονες, ώστε να παρασκευάσουν το φάρμακο. Το σημαντικότερο κίνητρο για την παρασκευή του φαρμάκου αποτέλεσε η αναπτυξιακή κατεύθυνση που δίνεται στους ελαιοκαλλιεργητές του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνου. Από τη στιγμή που το φάρμακο θα μπει στην παραγωγή, μέρος της σοδειάς τους θα προορίζεται για την παρασκευή της κάψουλας. «Η πολιτεία δεν μας παρείχε καμία απολύτως βοήθεια για την παρασκευή του φαρμάκου. Τα κονδύλια για την έρευνα και την παραγωγή του τα αντλήσ
αμε από το Πανεπιστήμιο της Κρήτης, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ρεθύμνου και τη φαρμακευτική εταιρεία», τονίζει ο Ηλίας Καστανάς. Η βιολογική ασπιρίνη της Κρήτης αποτελεί έν από τα πιο λαμπρά επιτεύγματα στον τομέα της φαρμακευτικής επιστήμης, που παρουσίασε το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Το φάρμακο αυτό: -Προστατεύει από τις λοιμώξεις αναπνευστικού -Ανακουφίζει από το κρυολόγημα -Καταπολεμά την κοινή γρίπη -«Ρίχνει» τον πυρετό -Έχει αναλγητικές ιδιότητες
oikoinfo.wordpress.com
πιρίνη, η οποία πρόκειται να ανατρέψει τα όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για την προστασία της υγείας μας από τα κρυολογήματα και την κοινή γρίπη. Η κρητική ασπιρίνη, συσκευασμένη σε κάψουλα, είναι ένα φυσικό προϊόν που αποτελείται αποκλειστικά από τρία είδη κρητικών βοτάνων διαλυμένων σε ελαιόλαδο. Τη «μαγική» κάψουλα παρασκεύασε η ομάδα των καθηγητών του Πανεπιστημίου Κρήτης και αποτελεί παγκόσμια πατέντα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Η ασπιρίνη συνδυάζει την απόλυτη αξιοποίηση των κρητικών βοτάνων με τις αυστηρές προδιαγραφές που θέτει η σύγχρονη φαρμακευτική επιστήμη. Εμπνευστές της έρευνας είναι οι καθηγητές Ιατρικής Ηλίας Καστανάς και Χρήστος Λιόνης και ο καθηγητής Βιολογίας Στέργιος Πυρίντσος. Για την παρασκευή του φαρμάκου συνεργάστηκαν, επίσης, η Ενωση Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνου και η ελληνική φαρμακοβιομηχανία Gallenica. Οι προοπτικές της κρητικής ασπιρίνης, από τη στιγμή που θα εγκριθεί από τον ΕΟΦ, αναμένεται να ξεπεράσουν τα σύνορα της χώρας και το φάρμακο να πιστοποιηθεί τόσο από τις ευρωπαϊκές αρχές όσο και από την αμερικανική FDA (Food and drug administration). Τα μαγικά βότανα Αν και τα συστατικά του είναι εντελώς φυσικά, οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι το νέο σκεύασμα αποτελεί φάρμακο και όχι συμπλήρωμα διατροφής, όπως είχε εσφαλμένα χαρακτηριστεί. Οι ιδιότητές του, οι οποίες απορρέουν από τα κρητικά βότανα, θεωρούνται ευεργετικές για τον ανθρώπινο οργανισμό. Και τα τρία «μαγικά» βότανα είναι διαλυμένα σε ελαιόλαδο, οι φαρμακευτικές ιδιότητες του οποίου είναι γνωστές από την αρχαιότητα. Παρ’ όλα αυτά, ο Ηλίας Καστανάς αρνήθηκε να αποκαλύψει τα τρία συστατικά που απαρτίζουν τη συνταγή της κάψουλας. «Το φάρμακο θα αποτελέσει παγκόσμια πατέντα. Αν αποκαλύπταμε κάποιο από τα τρία βότανα, πολύ φοβάμαι ότι θα είχαμε το φαινόμενο της τηλεοπτικής “φραπελιάς”, όταν όλοι πήγαιναν και κούρευαν τα φύλλα της ελιάς και τα χτυπούσαν στο μίξερ. Αυτό το “φάρμακο” που προοριζόταν για πάσαν νόσον και μαλακίαν, κάθε άλλο παρά φάρμακο ήταν», συμπληρώνει σκωπτικά ο Ηλίας Καστανάς. Η έρευνα του πανεπιστήμιου εστίασε στους κατοίκους της νότιας Κρήτης. Πληροφορίες των επιστημόνων που βασίζονταν σε λαϊκές παραδόσεις, μαρτυρούσαν πως το συγκεκριμένο κρητικό αφέψημα χρησιμοποιείτο από παλιά στις ντόπιες κρητικές συνταγές και προστάτευε τους Κρητικούς από τη γρίπη. Η επιστημονική παρατήρηση ήλθε να επιβεβαιώσει τις λαϊκές παραδόσεις. Η δωδεκάχρονη έρευνα που έγινε από την επιστημονική ομάδα ανέδειξε ότι ο οργανισμός των Κρητικών που κατανάλωναν το κοκτέιλ βοτάνων παρουσίαζε ισχυρή αντίσταση στα κρυολογήματα και στις λοιμώξεις. Από τη φύση Σκοπός των επιστημόνων δεν είναι να αντικαταστήσουν την παραδοσιακή ασπιρίνη, αλλά να προωθήσουν στην αγορά ένα φυσικό φάρμακο, το οποίο θα είναι βγαλμένο από την κρητική γη. «Τα υλικά από τα οποία αποτελείται η κάψουλα δεν παρουσιάζουν, μέχρι στιγμής, επιπτώσεις στην υγεία. Η δοσολογία που θα συστήνεται θα είναι παρόμοια με την κατανάλωση 2 με 3 ροφημάτων την ημέρα», δηλώνει ο Ηλίας Καστανάς. Η τιμή του φαρμάκου, σύμφωνα με τον όρο που έχει βάλει ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ρεθύμνου, δεν πρόκειται να ξεπερνάει το 1 ευρώ. Το φάρμακο αναμένεται να πάρει μέσα στο 2011 την έγκριση του ΕΟΦ. Η αγάπη για τις ευεργετικές ιδιότητες των κρητικών βοτάνων δεν ήταν το μόνο κίνητρο για τους επιστήμονες, ώστε να παρασκευάσουν το φάρμακο. Το σημαντικότερο κίνητρο για την παρασκευή του φαρμάκου αποτέλεσε η αναπτυξιακή κατεύθυνση που δίνεται στους ελαιοκαλλιεργητές του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνου. Από τη στιγμή που το φάρμακο θα μπει στην παραγωγή, μέρος της σοδειάς τους θα προορίζεται για την παρασκευή της κάψουλας. «Η πολιτεία δεν μας παρείχε καμία απολύτως βοήθεια για την παρασκευή του φαρμάκου. Τα κονδύλια για την έρευνα και την παραγωγή του τα αντλήσ
αμε από το Πανεπιστήμιο της Κρήτης, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ρεθύμνου και τη φαρμακευτική εταιρεία», τονίζει ο Ηλίας Καστανάς. Η βιολογική ασπιρίνη της Κρήτης αποτελεί έν από τα πιο λαμπρά επιτεύγματα στον τομέα της φαρμακευτικής επιστήμης, που παρουσίασε το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Το φάρμακο αυτό: -Προστατεύει από τις λοιμώξεις αναπνευστικού -Ανακουφίζει από το κρυολόγημα -Καταπολεμά την κοινή γρίπη -«Ρίχνει» τον πυρετό -Έχει αναλγητικές ιδιότητεςoikoinfo.wordpress.com
Η Πετρελαιοκυλίδα απο ψηλά
Μια ανατριχιαστική φωτογραφία που τραβήχτηκε από το διάστημα …δύο μήνες μετά (!) τη διαρροή στην πλατφόρμα του Deepwater Horizon. Η οικολογική καταστροφή που κάλυψε ένα τεράστιο κομμάτι του Κόλπου του Mexico, είναι σοκαριστική, αποδεικνύοντας , ότι η φύση εκδικείται, ακόμα και δύο μήνες μετά.
Στην διάρκεια αυτών των μηνών η καταστροφική πετρελαιοκηλίδα έγινε γιγάντια, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να την χωρέσει ο θαλάσσιος κόλπος και να επεκταθεί στις ακτές, όπου το μένος της παρέσυρε κάθε ζωντανό οργανισμό οδηγώντας τον στο θάνατο.
Πάνω από 8000 οργανικά θαλάσσια είδη αφανίστηκαν, μεταξύ των οποίων ψάρια, μαλάκια, οστρακοειδή, θαλάσσιοι ίπποι, χελώνες, κοράλλια και βεβαίως δεν έμεινε έξω από τη λίστα θανάτου το πολύτιμο πλαγκτόν. Τα άψυχα κορμιά των άτυχων ζώων, μέχρι πρότινος και μετά από 7 μήνες ξεβράζονται στις ακτές. Τα αποτελέσματα αυτής της ανεξέλεγκτης οικολογικής καταστροφής θα τα συναντούν μπροστά τους και τα εγγόνια των παιδιών μας.
Πηγή: newsbomb.gr
11/03/2011
Πέη με ακίδες...οι παλαιοί!?
Το σεξ θα ήταν μια πολύ διαφορετική υπόθεση για τον άνθρωπο εάν οι άνδρες διέθεταν ακόμη – όπως συμβαίνει με τους αρσενικούς χιμπαντζήδες, μακάκους αλλά και ποντικούς – μικρές, σκληρές ακίδες στο πέος τους!
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature» η απώλεια διαφορετικών γενετικών χαρακτηριστικών – όπως για παράδειγμα των ακίδων του πέους – ήταν εκείνη που μας ξεχώρισε από τα υπόλοιπα είδη του ζωικού βασιλείου.
Αμερικανοί ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ αναζήτησαν τις εξελικτικές αλλαγές στο ανθρώπινο DNA. Συνέκριναν το ανθρώπινο γονιδίωμα με εκείνο ειδών όπως οι χιμπαντζήδες και οι μακάκοι πίθηκοι και εντόπισαν 510 περιοχές του DNA οι οποίες έχουν διατηρηθεί στα υπόλοιπα πρωτεύοντα είδη όχι όμως και στον άνθρωπο. Σχεδόν στο σύνολό τους οι περιοχές αυτές φαίνεται ότι κατέχουν ρυθμιστικό ρόλο στην λειτουργία γειτονικών τους γονιδίων.
Στη συνέχεια οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε μια περιοχή του γονιδιώματος που απαλείφθηκε στον άνθρωπο, όχι όμως και σε άλλους «συγγενείς» μας όπως οι χιμπαντζήδες και αφορά τις ακίδες του πέους. Η περιοχή αυτή φάνηκε ότι επηρεάζει την έκφραση του υποδοχέα του γονιδίου των ανδρογόνων.
Οι ακίδες του πέους είναι αγκαθωτές δομές που εντοπίζονται σε πολλά θηλαστικά. Ο ρόλος τους αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα για τους ειδικούς – οι περισσότεροι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι ακανθώδεις αυτές αποφύσεις παίζουν διαφορετικό ρόλο σε κάθε είδος.
Σε κάποια είδη φαίνεται ότι αυξάνουν τη σεξουαλική διέγερση για το αρσενικό κατά τη διάρκεια της επαφής. Σε μικρό αριθμό ζώων πιθανότατα προκαλούν ωορρηξία στο θηλυκό, αν και υπάρχουν επίσης στοιχεία που μαρτυρούν ότι μπορούν να αποτελέσουν και αιτία βλαβών για το θηλυκό γεννητικό σύστημα.
Υπάρχει ακόμη και η θεωρία σχετικά με το ότι οι ακίδες του πέους αναπτύχθηκαν σε ορισμένα είδη ώστε να απομακρύνουν από το γεννητικό σύστημα του θηλυκού υλικό που άλλα αρσενικά έχουν εναποθέσει προκειμένου να «μπλοκάρουν» την προσπάθεια των αντιπάλων τους για γονιμοποίηση του ίδιου θηλυκού.
Για ποιον λόγο όμως οι ακίδες εξαφανίστηκαν από το ανδρικό πέος; Οι ερευνητές υποθέτουν ότι το …λείο πέος του άνδρα συνδέεται με μια πιο μονογαμική αναπαραγωγική στρατηγική σε σύγκριση με τους προγόνους του.
Στο πλαίσιο της μελέτης εντοπίστηκε επίσης ένας μοριακός μηχανισμός ο οποίος οδήγησε στην ανάπτυξη μεγαλύτερου εγκεφάλου στον άνθρωπο σε σύγκριση με τους χιμπαντζήδες. Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης τον μηχανισμό που ευθύνεται για το ότι ο άνθρωπος έχασε τα μουστάκια που υπάρχουν ακόμη στο πρόσωπο των πιθήκων με τους οποίους μοιραζόμαστε το 96% του DNA μας.
www.tovima.gr
Ο Σεισμός της Ιαπωνίας
Τουλάχιστον 22 νεκροί είναι ο μέχρι τώρα απολογισμός του ισχυρού σεισμού 8,9 βαθμών που έπληξε τις βορειοανατολικές ακτές της Ιαπωνίας, ενώ δεκάδες άνθρωποι αγνοούνται ανάμεσά τους και παιδιά, σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο ΝΗΚ . Οι αρχές εκφράζουν φόβους για μεγάλο αριθμό θυμάτων και τραυματιών. Ο σημερινός σεισμός στην Ιαπωνία είναι σύμφωνα με το USGS ο 5ος μεγαλύτερος σεισμός που σημειώθηκε στον κόσμο από το 1900 και ο μεγαλύτερος των τελευταίων 140 χρόνων που σημειώθηκε στην Ιαπωνία. Ο μεγαλύτερος σε μέγεθος σεισμός που έχει καταγραφεί ποτέ ήταν το 1960 στη Χιλή όπου η σεισμική δόνησ
η έφτασε τα 9,5 Ρίχτερ. Tο επίκεντρο του σεισμού εντοπίζεται 130 χλμ. ανατολικά του Σεντάι της Ιαπωνίας και 373 χλμ. βορειοανατολικά του Τόκιο. Το εστιακό βάθος του σεισμού υπολογίζεται σε 24,4 χλμ. Oι δύο προηγούμενες εκτιμήσεις του Αμερικανικού Γεωδυναμικού Ινστιτούτου ήταν 8,8 και 7,9 Ρίχτερ. Αρκετοί μετασεισμοί σημειώθηκαν με μεγέθη που κυμαίνονταν από 5,8 έως και 6,3 Ρίχτερ. Προειδοποίηση για τσουνάμι σε όλο τον Ειρηνικό ωκεανό εξέδωσε η μετεωρολογική υπηρεσία της Ιαπωνίας ενώ ο Ερυθρός Σταυρός ανακοίνωσε ότι τα παλιρροϊκά κύματα είναι ψηλότερα από ορισμένα νησιά του Ειρηνικού. Ήδη θαλάσσιο κύμα ύψους 10 μέτρων έπληξε την ακτή του Σεντάι στη βορειο-ανατολική Ιαπωνία ενώ οι υπηρεσίες της ιαπωνικής κυβέρνησης προειδοποιούν για τον κίνδυνο να ακολουθήσουν και άλλα. Η πίστα του αεροδρομίου του Σεντάι έχει κατακλυσθεί από το νερό, ενώ κύματα ύψους πολλών μέτρων έπληξαν και άλλες περιοχές της βορειο-ανατολικής Ιαπωνίας. Tα τοπικά τηλεοπτικά δίκτυα κάνουν λόγο για εικόνες καταστροφής στις παραθαλάσσιες πόλεις, ενώ το ιαπωνικό τηλεοπτικό δίκτυο μετέδωσε πλάνα από το λιμάνι της Ιουάτε, όπου αυτοκίνητα πλέουν μες στη θάλασσα.
www.newsbomb.gr
η έφτασε τα 9,5 Ρίχτερ. Tο επίκεντρο του σεισμού εντοπίζεται 130 χλμ. ανατολικά του Σεντάι της Ιαπωνίας και 373 χλμ. βορειοανατολικά του Τόκιο. Το εστιακό βάθος του σεισμού υπολογίζεται σε 24,4 χλμ. Oι δύο προηγούμενες εκτιμήσεις του Αμερικανικού Γεωδυναμικού Ινστιτούτου ήταν 8,8 και 7,9 Ρίχτερ. Αρκετοί μετασεισμοί σημειώθηκαν με μεγέθη που κυμαίνονταν από 5,8 έως και 6,3 Ρίχτερ. Προειδοποίηση για τσουνάμι σε όλο τον Ειρηνικό ωκεανό εξέδωσε η μετεωρολογική υπηρεσία της Ιαπωνίας ενώ ο Ερυθρός Σταυρός ανακοίνωσε ότι τα παλιρροϊκά κύματα είναι ψηλότερα από ορισμένα νησιά του Ειρηνικού. Ήδη θαλάσσιο κύμα ύψους 10 μέτρων έπληξε την ακτή του Σεντάι στη βορειο-ανατολική Ιαπωνία ενώ οι υπηρεσίες της ιαπωνικής κυβέρνησης προειδοποιούν για τον κίνδυνο να ακολουθήσουν και άλλα. Η πίστα του αεροδρομίου του Σεντάι έχει κατακλυσθεί από το νερό, ενώ κύματα ύψους πολλών μέτρων έπληξαν και άλλες περιοχές της βορειο-ανατολικής Ιαπωνίας. Tα τοπικά τηλεοπτικά δίκτυα κάνουν λόγο για εικόνες καταστροφής στις παραθαλάσσιες πόλεις, ενώ το ιαπωνικό τηλεοπτικό δίκτυο μετέδωσε πλάνα από το λιμάνι της Ιουάτε, όπου αυτοκίνητα πλέουν μες στη θάλασσα. www.newsbomb.gr
09/03/2011
05/03/2011
04/03/2011
Απόκριες: Το νόημά τους, ιστορικά στοιχελια και η σύνδεσή τους με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τώρα και πρίν- σύνδεση με Σαρακοστή
Απόκριες. Από μωρό αυτή η γιορτή ήταν η αγαπημένη μου. Έναν ολόκληρο χρόνο, τις περίμενα πάντα με ανηπομονεσία. Είχαν για εμένα κάτι ξεχωριστ
ό, μου ασκούσαν μια επιρροή, είχαν ένα "appeal". Ήταν μαγικό ότι είναι έμεσα η αρχαιότερη γιορτή, που βαστάει απο τα Ελληνικά Προχριστιανικά μυστήρια και τις Διονησιακές τελετές, ώς τα τώρα. Είναι μαγικό το τι συμβολίζουν... Τα μηνήματά τους είναι κάλεσμα: "γλέντα, ελευθερώσου αυτές τις μέρες, σάρκασε και αυτοσαρκάσου χωρίς παρεξήγηση, άλλαξε τον εαυτό σου, γίνε για λίγο υποκριτής, μεταλλάξου, ζήσε με τρέλα, με παλαβομάρα, ξεφάντοσε και πέρνα την ώρα σου ξένιαστα, πιές, φάε, χόρεψε, μασκαρέψου, βγές απο το κορμί σου και άσε την ψυχή σου να παρασυρθεί σε αυτές τιςπαγανιστικές-κατά κάποιον τρόπο- τελετουργίες". Και όμως, αν και στη σημερινή Ελλάδα οι Απόκριες δεν έχουν ίση αξία με την επαρχιακή Ελλάδα του παρελθόντος, αν και σοβάρεψε απότομα η κοινωνία μας και δεν δέχεται παιδιαρίσματα και "ηλίθιες" παραδώσεις, αν και οι Απόκριες κατήντησαν νηπιακή γιορτή δίχως ουσία, αν και οι άνθρωποι ποιά δεν έχουν χρόνο για γλέντια και κυρίως όταν αυτά είναι γελιότητες- αφού μην ξεχνάμε, έχουμε οικονομική κρίση και αυτός ο φόβος και το στρές είναι ποιό συμαντικός απο την ξενιασιά και το γλέντι και ποιό ωφέλημος (ένα γλέντι με αφορμή τη γιορτή εννοείται). Αφού λοιπόν έγινε έτσι η "κοινονία", εγώ σαν μικρό παιδί τότε, βρήκα την μαγεία της γιορτής αυτής.
Για να ερευνήσουμε όμως τη γιορτή πρέπει πρώτα να μάθουμε την ιστορία της. Πρίν οι Απόκριες καθιερωθούν ώς "Απόκριες" και συνδεθούν με τον Χριστιανισμό, ήταν παγανιστικές εορτές. Οι Έλληνες κατά την Αρχαία εποχή - όπως και άλλοι λαοί φυσικά- θαύμαζαν την φύση. Η αλλαγή των εποχών ήταν για αυτούς μαγία!!! Το περιβάλλον τους άλλαζε, τα φυτά πέθαιναν και αναγενούταν
μέσα στον κύκλο του χρόνου. Αυτή τη μαγεία την ζήλεψαν, θέλησαν να την μυμηθούν με σκοπό να καταφαίρουν να αναγεννήσουν και τον άνθρωπο. Έτσι -μεγάλη η λαϊκή σοφία και θα αποδειχθεί παρακάτω- έκανα κάποιες γιορτές κι κάποια μυστήρια. Το τι είναι γιορτή και το τι μυστήριο είναι άλλο θέμα, αλλά η ουσία είναι πώς η μεν γιορτή "γιόρταζε" ένα γεγονός ενώ το μυστήριο είχε βαθύτερο και πνευματικό γεγονός. Απο αυτές και αυτά, εκείνα που σχετίζοταν με τον θεό Διόνυσσο- τον γνωστό θεό του κρασιού, του γλεντιού, της χαράς, ξέρετε, τον τύπο που ήθελε να περνάναι χαρούμενα τον χρόνο τους οι άνθρωποι και να μην μιζεριάζουν- προήλθαν οι Απόκριες. Οι αρχέγονες αποκριές λοιπόν, είχαν ώς χαρακτηριστικό οτι οι άνθρωποι λάτρευαν αυτή τη μυθοπλαστική θεότητα κάνοντάς της το χατήρι, δηλαδή τι;... Γλεντούσαν, και πολλές φορές με περίεργους τρόπους. Μέσα απο αυτές τις γιορτές και τα σχετικά παιχνίδια γεννήθηκαν και τα θεατρικά δρόμενα και μετέπητα η θεατρική τέχνη. Οι ηθοποιοί όπως και σήμερα κάνουμε όλοι μας, υποδίοταν άλλους ρόλους και μεταμωρφόνοταν, παράλληλα ο υπόλοιπος κόσμος γλεντούσε και έπινε, για να τιμήσει τον θεό του και μαζί με αυτόν, την αναγέννηση της φύσης αλλά θέλοντας να την μημυεί, και την δική του.
Αφού είπα αυτά τα...πολλά πράγματα, πετάγομαι σε ένα τελείως (φαινομενικά) άτοπο θέμα, τη νυστεία... Ναι, μπορεί να μην συμβαδίζω πολύ με τους συγκραφικούς νόμους, αλλά προέχει να μεταφαίρω νόημα. Νυστεία, δεν σημαίνει οτι δεν τρώμε... Νυστεία ουσιαστικά είναι η αποχή απο πράγματα που θα μας κάνουν να αποσυντονιστεί το μυαλό μας και να χάσει την συγκέντρωσή του. Αυτή η πολύτιμη συγκέντρωση που πρέπει να έχει το άτομο για να κτίσει ένα σωστό χαρακτήρα, να κτίσει το εγώ του, την συγκέντρωση που δεν πρέπει να χάσει για να μην χαθεί ο αυτοέλεγχός του. Κυρίως στις εφηβικές ηλικίες συμβαίνει πολύ συχνά οι άνθρωποι να χάνουν κατά περιόδους τον εαυτό τους όταν "πέρνει
το μυαλό τους αέρα", ασχολούνται με άσχετα θέματα και δεν συλλογίζονται αλλά κάνουν... άκυρα πράγματα. Σίγουρα θα το έχετε προσέξει απο εφήβους ανθρώπους αυτό. Αλλά, όλα τα άτομα το παθαίνουν, ιδικά μέσα απο τη ρουτήνα και το άγχος χάνονται, χάνουν την ψυχραιμία τους και τον εαυτό τους και αυτό διαταράσει την πολύτιμη ψυχική σύνεσή τους... Η νυστεία όμως είναι ακριβώς αυτό, δηλαδή να σκεπτόμαστε, να εξετάζουμε το περιβιάλλον και να εξετάζουμε πάνω απο όλα τους εαυτούς μας ώστε να μηναπορποσανατολιζόμαστε και χανόμαστε. (Αυτό γίνεται με τιθάσευση του εαυτού μας και συγκράτηση, για τούτο λένε πώς πρέπει να απέχουμε απο τα νόστημα φαγητά- ποιά άλλα το κρέας- ώς προπόνηση της αυτοσυγκράτησής μας και κατ' επέκταση συγκράτηση απο στομάχου σε νού).
Μετά την παραπάνω διασαφήνηση θέτω ερωτήματα... Ποίος είναι τόσο σοφός και δυνατός, που θα καταφαίρει μέσα σε αυτήν την καθημερινή γα²#§&ρουτίνα να κάτσει και να ελέγξει τον εαυτό του, να κάνει έναν εσωτερικό απολογισμό, να σκευτεί τι κάνει λάθ
ος και πώς πρέπει να κάνει το σωστό? Ελάχιστοι, μάλλον οι περισσότεροι αντί να γίνουμε καλύτεροι απο αυτόν τον απολογισμό θα πιεστούμε, και θα τρελαθούε στο τέλος... Εμ, σου λέει ο άλλος, έχω λογαριασμούς, δουλειά, νίκη, παιδί, κρεβατομουρμούρα και δεν αντέχω, να πιέζομαι και απο τον εαυτό μου τον ίδιο θα κλατάρω στο φινάλε!!!
Ερώτηση δεύτερη, πόσοι θα καθόσασταν να κάνεται αυτόν τον χρήσιμο-ζωτικό αλλά κουρσαστικό απολογισμό, σε μια φάση της περιόδου, που θα έχεται ξεσπάσει και θα έχετε ψυλοξεχάσει όλα τα άγχη και τα λοιπά μέσα απο γλέντια, ξεσπάσματα, γέλια και πειράγματα;;; Μάλλον περισσότεροι...
Οι Απόκριες(με ότι αυτές συνεπάγονται) δεν είναι μια τυχαία γιορτή και δεν έχει τεθεί τυχαία σε αυτήν την περίοδο του έτους, πρίν απο
την νυστεία (με ότι αυτή συνεπάγεται) της Σαρρακοστής και την εποχή της αναγέννησεις της φύσης, δηλαδή την άνοιξη. Η λαϊκή σοφία και η πάροδος των αιώνων την τοποθέτησαν εκεί σωστά για έναν ιερό για τον άνθρωπο σκοπό, δεν είναι γελιότητα, είναι ένα βήμα για την πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου. Όπως λειτουργούσε τότε έτσι λειτουργεί και τώρα. Δεν πιστεύουμε ποιά στον Διόνησσο αλλά στον Χριστό. Ο Διόνησσος μας ήθελε να γλεντάμε, ο Χριστός μας ήθελε να είμαστε σωστοί και συνετοί. Δενμ είναι μια θρησκευτική εορτή ούτε έρχεται σε αντίθεση με κάποια θρησκία. Είναι ανάγκη του ανθρώπου
ό, μου ασκούσαν μια επιρροή, είχαν ένα "appeal". Ήταν μαγικό ότι είναι έμεσα η αρχαιότερη γιορτή, που βαστάει απο τα Ελληνικά Προχριστιανικά μυστήρια και τις Διονησιακές τελετές, ώς τα τώρα. Είναι μαγικό το τι συμβολίζουν... Τα μηνήματά τους είναι κάλεσμα: "γλέντα, ελευθερώσου αυτές τις μέρες, σάρκασε και αυτοσαρκάσου χωρίς παρεξήγηση, άλλαξε τον εαυτό σου, γίνε για λίγο υποκριτής, μεταλλάξου, ζήσε με τρέλα, με παλαβομάρα, ξεφάντοσε και πέρνα την ώρα σου ξένιαστα, πιές, φάε, χόρεψε, μασκαρέψου, βγές απο το κορμί σου και άσε την ψυχή σου να παρασυρθεί σε αυτές τιςπαγανιστικές-κατά κάποιον τρόπο- τελετουργίες". Και όμως, αν και στη σημερινή Ελλάδα οι Απόκριες δεν έχουν ίση αξία με την επαρχιακή Ελλάδα του παρελθόντος, αν και σοβάρεψε απότομα η κοινωνία μας και δεν δέχεται παιδιαρίσματα και "ηλίθιες" παραδώσεις, αν και οι Απόκριες κατήντησαν νηπιακή γιορτή δίχως ουσία, αν και οι άνθρωποι ποιά δεν έχουν χρόνο για γλέντια και κυρίως όταν αυτά είναι γελιότητες- αφού μην ξεχνάμε, έχουμε οικονομική κρίση και αυτός ο φόβος και το στρές είναι ποιό συμαντικός απο την ξενιασιά και το γλέντι και ποιό ωφέλημος (ένα γλέντι με αφορμή τη γιορτή εννοείται). Αφού λοιπόν έγινε έτσι η "κοινονία", εγώ σαν μικρό παιδί τότε, βρήκα την μαγεία της γιορτής αυτής.Για να ερευνήσουμε όμως τη γιορτή πρέπει πρώτα να μάθουμε την ιστορία της. Πρίν οι Απόκριες καθιερωθούν ώς "Απόκριες" και συνδεθούν με τον Χριστιανισμό, ήταν παγανιστικές εορτές. Οι Έλληνες κατά την Αρχαία εποχή - όπως και άλλοι λαοί φυσικά- θαύμαζαν την φύση. Η αλλαγή των εποχών ήταν για αυτούς μαγία!!! Το περιβάλλον τους άλλαζε, τα φυτά πέθαιναν και αναγενούταν
μέσα στον κύκλο του χρόνου. Αυτή τη μαγεία την ζήλεψαν, θέλησαν να την μυμηθούν με σκοπό να καταφαίρουν να αναγεννήσουν και τον άνθρωπο. Έτσι -μεγάλη η λαϊκή σοφία και θα αποδειχθεί παρακάτω- έκανα κάποιες γιορτές κι κάποια μυστήρια. Το τι είναι γιορτή και το τι μυστήριο είναι άλλο θέμα, αλλά η ουσία είναι πώς η μεν γιορτή "γιόρταζε" ένα γεγονός ενώ το μυστήριο είχε βαθύτερο και πνευματικό γεγονός. Απο αυτές και αυτά, εκείνα που σχετίζοταν με τον θεό Διόνυσσο- τον γνωστό θεό του κρασιού, του γλεντιού, της χαράς, ξέρετε, τον τύπο που ήθελε να περνάναι χαρούμενα τον χρόνο τους οι άνθρωποι και να μην μιζεριάζουν- προήλθαν οι Απόκριες. Οι αρχέγονες αποκριές λοιπόν, είχαν ώς χαρακτηριστικό οτι οι άνθρωποι λάτρευαν αυτή τη μυθοπλαστική θεότητα κάνοντάς της το χατήρι, δηλαδή τι;... Γλεντούσαν, και πολλές φορές με περίεργους τρόπους. Μέσα απο αυτές τις γιορτές και τα σχετικά παιχνίδια γεννήθηκαν και τα θεατρικά δρόμενα και μετέπητα η θεατρική τέχνη. Οι ηθοποιοί όπως και σήμερα κάνουμε όλοι μας, υποδίοταν άλλους ρόλους και μεταμωρφόνοταν, παράλληλα ο υπόλοιπος κόσμος γλεντούσε και έπινε, για να τιμήσει τον θεό του και μαζί με αυτόν, την αναγέννηση της φύσης αλλά θέλοντας να την μημυεί, και την δική του.
Αφού είπα αυτά τα...πολλά πράγματα, πετάγομαι σε ένα τελείως (φαινομενικά) άτοπο θέμα, τη νυστεία... Ναι, μπορεί να μην συμβαδίζω πολύ με τους συγκραφικούς νόμους, αλλά προέχει να μεταφαίρω νόημα. Νυστεία, δεν σημαίνει οτι δεν τρώμε... Νυστεία ουσιαστικά είναι η αποχή απο πράγματα που θα μας κάνουν να αποσυντονιστεί το μυαλό μας και να χάσει την συγκέντρωσή του. Αυτή η πολύτιμη συγκέντρωση που πρέπει να έχει το άτομο για να κτίσει ένα σωστό χαρακτήρα, να κτίσει το εγώ του, την συγκέντρωση που δεν πρέπει να χάσει για να μην χαθεί ο αυτοέλεγχός του. Κυρίως στις εφηβικές ηλικίες συμβαίνει πολύ συχνά οι άνθρωποι να χάνουν κατά περιόδους τον εαυτό τους όταν "πέρνει
το μυαλό τους αέρα", ασχολούνται με άσχετα θέματα και δεν συλλογίζονται αλλά κάνουν... άκυρα πράγματα. Σίγουρα θα το έχετε προσέξει απο εφήβους ανθρώπους αυτό. Αλλά, όλα τα άτομα το παθαίνουν, ιδικά μέσα απο τη ρουτήνα και το άγχος χάνονται, χάνουν την ψυχραιμία τους και τον εαυτό τους και αυτό διαταράσει την πολύτιμη ψυχική σύνεσή τους... Η νυστεία όμως είναι ακριβώς αυτό, δηλαδή να σκεπτόμαστε, να εξετάζουμε το περιβιάλλον και να εξετάζουμε πάνω απο όλα τους εαυτούς μας ώστε να μηναπορποσανατολιζόμαστε και χανόμαστε. (Αυτό γίνεται με τιθάσευση του εαυτού μας και συγκράτηση, για τούτο λένε πώς πρέπει να απέχουμε απο τα νόστημα φαγητά- ποιά άλλα το κρέας- ώς προπόνηση της αυτοσυγκράτησής μας και κατ' επέκταση συγκράτηση απο στομάχου σε νού).Μετά την παραπάνω διασαφήνηση θέτω ερωτήματα... Ποίος είναι τόσο σοφός και δυνατός, που θα καταφαίρει μέσα σε αυτήν την καθημερινή γα²#§&ρουτίνα να κάτσει και να ελέγξει τον εαυτό του, να κάνει έναν εσωτερικό απολογισμό, να σκευτεί τι κάνει λάθ
ος και πώς πρέπει να κάνει το σωστό? Ελάχιστοι, μάλλον οι περισσότεροι αντί να γίνουμε καλύτεροι απο αυτόν τον απολογισμό θα πιεστούμε, και θα τρελαθούε στο τέλος... Εμ, σου λέει ο άλλος, έχω λογαριασμούς, δουλειά, νίκη, παιδί, κρεβατομουρμούρα και δεν αντέχω, να πιέζομαι και απο τον εαυτό μου τον ίδιο θα κλατάρω στο φινάλε!!!Ερώτηση δεύτερη, πόσοι θα καθόσασταν να κάνεται αυτόν τον χρήσιμο-ζωτικό αλλά κουρσαστικό απολογισμό, σε μια φάση της περιόδου, που θα έχεται ξεσπάσει και θα έχετε ψυλοξεχάσει όλα τα άγχη και τα λοιπά μέσα απο γλέντια, ξεσπάσματα, γέλια και πειράγματα;;; Μάλλον περισσότεροι...
Οι Απόκριες(με ότι αυτές συνεπάγονται) δεν είναι μια τυχαία γιορτή και δεν έχει τεθεί τυχαία σε αυτήν την περίοδο του έτους, πρίν απο
την νυστεία (με ότι αυτή συνεπάγεται) της Σαρρακοστής και την εποχή της αναγέννησεις της φύσης, δηλαδή την άνοιξη. Η λαϊκή σοφία και η πάροδος των αιώνων την τοποθέτησαν εκεί σωστά για έναν ιερό για τον άνθρωπο σκοπό, δεν είναι γελιότητα, είναι ένα βήμα για την πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου. Όπως λειτουργούσε τότε έτσι λειτουργεί και τώρα. Δεν πιστεύουμε ποιά στον Διόνησσο αλλά στον Χριστό. Ο Διόνησσος μας ήθελε να γλεντάμε, ο Χριστός μας ήθελε να είμαστε σωστοί και συνετοί. Δενμ είναι μια θρησκευτική εορτή ούτε έρχεται σε αντίθεση με κάποια θρησκία. Είναι ανάγκη του ανθρώπου
Subscribe to:
Posts (Atom)